Các thuật ngữ Crypto quan trọng mà bạn cần biết

Khi mới tìm hiểu về tiền mã hóa chắc hẳn không ít người gặp khó khăn bởi có rất nhiều thuật ngữ mới. Bài viết sau đây của Finhay sẽ giới thiệu các thuật ngữ trong Cryptocurrency, giúp bạn đọc dễ dàng nắm bắt kiến thức về công nghệ mới mẻ này.

Stablecoin

Stablecoin là các tài sản kỹ thuật số được thiết kế để neo theo giá trị của tiền pháp định hoặc bất kỳ loại tài sản nào mà chúng ta mong muốn. Ví dụ: nhà đầu tư có thể mua các stablecoin được neo giá với đồng USD, Euro, Yên Nhật hoặc thậm chí là vàng, dầu.

Stablecoin xuất hiện giúp giải quyết một trong những vấn đề lớn nhất của thị trường tiền mã hóa là sự biến động về giá cả (Volatility). Nhờ Stablecoin các nhà đầu tư có thể chuyển các tài sản mã hóa có biến động giá mạnh (chẳng hạn như Bitcoin) sang Stablecoin để tránh khỏi sự biến động (Volatility) mà không cần nhất thiết phải đổi sang tiền pháp định (Fiat).

Altcoin

Altcoin (tiền thay thế) là một thuật ngữ được sử dụng nhằm chỉ tất cả các loại tiền mã hóa khác ngoài Bitcoin (BTC). Các Altcoin đầu tiên được ra mắt vào năm 2011 và cho đến nay đã có hàng nghìn loại khác nhau. Nói cách khác, loại trừ Bitcoin ra thì những loại coin khác đều được gọi là Altcoin

Ban đầu, Altcoin được thiết kế nhằm mục đích giúp cải thiện các điểm yếu của Bitcoin như tốc độ giao dịch hoặc mức độ tiêu tốn năng lượng. Tuy nhiên, càng về sau khi công nghệ phát triển mạnh, các Altcoin giúp phục vụ nhiều mục đích khác nhau của các nhà phát triển tiền mã hóa.

Bitcoin

Bitcoin (ký hiệu: BTC), được phát minh bởi Satoshi Nakamoto dưới dạng phần mềm mã nguồn mở là một trong những đồng tiền mã hóa đầu tiên trên thế giới. Hiện nay, Bitcoin được sử dụng như là phương tiện thanh toán và đầu tư.

Với việc ứng dụng công nghệ Blockchain, các giao dịch của loại tiền mã hóa này có thể được trao đổi trực tiếp giữa bên mua và bên bán mà không cần thông qua một tổ chức tài chính trung gian nào. Đồng thời, công nghệ Blockchain cũng giúp cho các thông tin về Bitcoin được đảm bảo khó có thể bị đánh cắp.

ICO

ICO (Initial Coin Offering) trong thị trường tiền mã hóa nghĩa là đợt phát hành coin đầu tiên. Đây là một hình thức kêu gọi góp vốn vốn từ cộng đồng Cryptocurrency ( thị trường tiền ảo, tiền điện tử) nhằm phát triển các dự án tiền mã hóa ứng dụng công nghệ Blockchain. 

Thông thường nhiều người sẽ nhầm lẫn là ICO có tính chất tương tự như hoạt động IPO trong chứng khoán. Tuy nhiên thực tế ICO không chào bán cổ phần để gọi vốn như IPO, mà chủ yếu là thu hút nguồn vốn đầu tư vào dự án của công ty trong giai đoạn đầu. Điều này được thực hiện bằng cách giới thiệu về tiềm năng của dự án để các nhà đầu tư mua Token chứ không mua bất kỳ quyền sở hữu nào của công ty.

Airdrop coin

Airdrop trong thị trường tiền mã hóa là những đồng Coin được dùng phát miễn phí. Giá trị của chúng sẽ được tăng lên nếu người dùng có thể lan tỏa và thu hút nhiều người khác cùng tham gia vào dự án.

Nguồn gốc ra đời của Airdrop xuất phát từ lý do như sau, ở giai đoạn đầu của các dự án tiền mã hóa thường ít được mọi người chú ý đến. Do đó, xây dựng một cộng đồng người tham gia đông đảo vào dự án, đội ngũ phát hành sẽ phát miễn phí một số lượng nhất định cho mọi người để đồng Coin của họ tiếp cận và dần xây dựng cộng đồng, từ đó giá trị của đồng Coin sẽ được tăng lên.

Thông thường, mỗi chiến dịch Airdrop sẽ là cơ hội giúp các dự án tiền điện tử được tiếp cận rộng rãi đến nhóm người dùng tiềm năng. Dù là chương trình miễn phí nhưng các chiến dịch Airdrop Coin sẽ được tổ chức vô cùng hoành tráng với quy mô lớn và khâu quảng bá rầm rộ.

Bagholder

Bagholder hay còn gọi “người giữ túi” là một thuật ngữ không chính thức được sử dụng nhằm mô tả một nhà đầu tư đang nắm giữ một đồng tiền mã hóa giảm giá trị (đến mức gần như vô giá trị). Thế nhưng, trong hầu hết các trường hợp, BagHolder vẫn cố chấp giữ lại khoản đầu tư gần như “vô giá trị” đó trong một thời gian dài.

Những hành vi này của các nhà đầu tư được nhiều người lý giải là có động cơ đằng sau. Trong đó, xu hướng tâm lý của một nhóm nhà đầu tư là cố gắng chờ đợi để khắc phục khoản lỗ của mình, bằng cách tiếp tục giữ. Tuy nhiên cũng chính điều này khiến họ mãi không thoát ra được và không nhận thức được sự mất giá khó cứu vãn của khoản đầu tư, đồng thời trong lúc đó họ cũng đã bỏ qua rất nhiều cơ hội lợi nhuận.

Token

Đây là loại tiền được phát hành trên nền tảng công nghệ Blockchain, tuy nhiên Token khác với Coin đó là chúng không có Blockchain riêng mà phải hoạt động trên nền tảng các Blockchain khác. Nhờ việc tận dụng các nền tảng Blockchain có sẵn nên thời gian và chi phí để phát hành Token thường thấp và việc xây dựng Token cũng tương đối đơn giản.

Ngoài ra, trong quá trình hoạt động thì các hoạt động bảo trì và nâng cấp Token cũng tương đối đơn giản vì đã được hỗ trợ bởi nền tảng Blockchain sẵn có. Tuy nhiên, cũng chính vì lý do tận dụng nền tảng công nghệ sẵn có này, Token sẽ không thể đảm bảo được tính linh hoạt và độc lập như Coin.

Ama

AMA (thường được sử dụng trong cộng đồng Blockchain) là viết tắt của cụm từ Ask Me Anything – “Hỏi tôi bất cứ thứ gì”. Đây là một sự kiện online nhằm giải đáp tất cả các thắc mắc của cộng đồng. AMA có thể thực hiện qua hình thức Livestream, live giải đáp trên Facebook, Telegram… Thông thường các buổi AMA sẽ thu hút người tham gia bằng cách sử dụng các giải thưởng như Airdrop.

KYC

Trong thị trường tiền mã hóa thì KYC (know your customer/ client) được hiểu là “xác minh danh tính”. KYC là quá trình mà các sàn giao dịch thực hiện xác nhận danh tính của khách hàng. Mục đích chính của KYC là giúp xác thực danh tính cũng như hỗ trợ bảo mật nhiều lớp nhằm bảo vệ sự an toàn tài khoản và tránh các thất thoát do hacker xâm nhập.

Hiện tại một số các sàn giao dịch tiền mã hóa đưa điều kiện người tham gia phải thực hiện KYC thì mới được tăng lợi ích giao dịch như: Cho phép trade số lượng lớn, giảm phí rút tiền ra khỏi sàn giao dịch… Tuy nhiên, hầu hết các sàn giao dịch vẫn chưa có chính sách KYC rõ ràng. Trong một nghiên cứu toàn cầu về các sàn giao dịch gần đây đã phát hiện hơn 65% các sàn giao dịch trên thị trường không có quy trình KYC hoàn chỉnh và minh bạch.

Wallet

Trong Blockchain, Wallet hay ví tiền điện tử là tài khoản cho phép bạn lưu trữ và nhận các loại tiền mã hóa như Bitcoin, Ethereum… Về bản chất thì ví có thể lưu trữ nhiều đồng Coin và Token cùng một lúc, tuy nhiên hầu hết các ví hiện nay trên thị trường sẽ chỉ hỗ trợ một số loại tiền mã hóa nhất định.

Bull market

Bull Market (thị trường bò) là thuật ngữ dùng để mô tả xu hướng thị trường đang có nhiều dấu hiệu tăng trưởng. Đặc điểm nhận dạng của thị trường trong giai đoạn Bull Market là đa số các đồng tiền mã hóa đều tăng giá. Từ đó cũng dẫn đến tâm lý của phía nhà đầu tư là sẽ vững vàng, hưng phấn và có nhu cầu tích lũy thêm tài sản mã hóa với kỳ vọng  thu về lợi nhuận nhờ thị trường tăng trưởng. 

DApp

Dapp (Decentralized application) là ứng dụng phi tập trung hay còn gọi là ứng dụng phân quyền. Đây là ứng dụng dạng kỹ thuật số chạy trên mạng chuỗi khối hoặc mạng ngang hàng (peer-to-peer) của các máy tính thay vì chỉ chạy trên một máy tính đơn lẻ. Nhờ vậy, Dapps không bị kiểm soát bởi bất kỳ đơn vị tập trung nhất định nào.

Các điều kiện để trở thành ứng dụng phân quyền Dapp:

• Ứng dụng cần phải có một token mã hóa (có thể là Bitcoin hoặc một Token nội bộ).
• Ứng dụng phải là 100% mã nguồn mở, được điều hành tự động và không có tổ chức trung gian nào kiểm soát được phần lớn Token của nó. 
• Dữ liệu và hồ sơ hoạt động phải được lưu trữ mã hóa trong một Blockchain công cộng, phi tập trung.
• Ứng dụng phải tạo Token theo thuật toán mật mã chuẩn giúp làm bằng chứng về các nút giá trị đóng góp cho ứng dụng (Ví dụ: Bitcoin sử dụng thuật toán Proof of Work).

Smart contract

Smart Contract (Hợp Đồng Thông Minh) là thuật ngữ mô tả một bộ giao thức ứng dụng công nghệ Blockchain, giúp tự động thực hiện các điều khoản và thỏa thuận giữa các bên tham gia hợp đồng. Các điều khoản được sắp xếp và quy định trong hợp đồng thông minh có tính chất và giá trị tương đương như hợp đồng pháp lý truyền thống.

Với Smart Contract, các điều khoản thi hành của hợp đồng được thực hiện một cách tự động hóa mà không cần sự can thiệp từ bên ngoài. Điều này giúp đảm bảo tính chính xác, minh bạch rất cao cho việc thực thi hợp đồng. Ngoài ra Smart Contract cũng giúp dễ dàng truy xuất thông tin khi cần thiết.

Satoshi

Satoshi Nakamoto là một nhân vật hoặc tổ chức ẩn danh được xem là đã sáng tạo ra một trong những đồng tiền mã hóa đầu tiên – Bitcoin đồng thời khởi tạo phần mềm mã nguồn mở Bitcoin Core (tên trước đây là Bitcoin-Qt).

Cụ thể, theo các tài liệu ghi nhận, Bitcoin bắt đầu được Satoshi thiết kế từ năm 2007 khi ông tin rằng có thể tạo ra được một hệ thống giao dịch mà những người tham gia không cần tin tưởng nhau cũng như không cần sự kiểm duyệt của các bên trung gian.

Năm 2008 Satoshi đã thực hiện đăng ký tên miền tạo trang web bitcoin.org đồng thời xuất bản tài liệu về tiền điện tử kỹ thuật số (Bitcoin) và được ghi nhận như là chả đẻ của công nghệ Blockchain. Từ giữa năm 2010, cộng đồng phát triển Bitcoin dần dần mất liên lạc với Satoshi, sau khi ông đưa cho Gavin Andresen khóa báo động trong trường hợp mạng lưới Bitcoin bị tấn công. Kể từ đó đến nay, danh tính chính xác của Satoshi Nakamoto vẫn còn là một ẩn số.

Meme coin

Đây là một trong những phát minh tương đối thú vị của thị trường tiền mã hóa. Cụ thể, Meme Coin là những đồng coin được lấy cảm hứng từ các hình ảnh phổ biến trên Internet cũng như các sự kiện diễn ra trong thực tế. Đa phần những đồng Coin này nổi lên nhờ được giới thiệu bởi những người có tầm ảnh hưởng lớn. Những đồng tiền có hình ảnh tương đối “hài hước” này đã và đang thu hút được sự quan tâm đông đảo của cộng đồng, đặc biệt là các nhà đầu tư trẻ thế hệ genZ.

Fork

Để hiểu về thuật ngữ Fork, trước hết chúng ta cần nhắc lại về bản chất của Blockchain. Blockchain là một mạng lưới phi tập trung cùng cộng tác nhằm xác thực các giao dịch và lưu trữ thông tin. Điều này đòi hỏi những người tham gia vào mạng lưới phải thỏa thuận với nhau để có thể đạt được một trạng thái nhất định. 

Tuy nhiên, do các yếu tố như độ trễ của quá trình lan truyền, hoặc giao dịch bị lỗi trong quá trình truyền tải… dẫn đến việc các nút trong mạng không đạt được sự đồng thuận về trạng thái tiếp theo của Blockchain. Việc này làm dẫn đến hiện tượng sự phân nhánh (Fork), trong đó chuỗi khối bị chia thành hai hoặc nhiều chuỗi đều hợp lệ.

Ba dạng phân nhánh Fork phổ biến nhất:

• Phân tách tạm thời (Temporary Fork): Hiện tượng này xảy ra khi hai người khai thác khai thác được một Block mới tại cùng thời điểm.
• Phân tách cứng (Hard Fork): Hiện tượng này xảy ra khi giao thức Blockchain bị thay đổi nhưng không hỗ trợ khả năng tương thích ngược với giao thức cũ.
• Phân tách mềm (Soft Fork): Hiện tượng này xảy ra khi giao thức Blockchain bị thay đổi sao cho vẫn có thể hỗ trợ khả năng tương thích ngược với giao thức cũ.

Distributed Ledger

Distributed Ledger hay còn được gọi “sổ cái phân tán” trong Blockchain là một cơ sở dữ liệu ghi nhận thông tin về tất cả các giao dịch diễn ra trên mạng lưới Blockchain. Điểm đặc biệt là các thông tin này được lưu giữ và cập nhật thông qua thuật toán đồng thuận bởi những người tham gia (hoặc nút) chứ không phải một bên trung gian nào đó. Đồng thời, khi đạt được sự đồng thuận, tất cả các nút đều lưu trữ bản sao sổ cái giống hệt nhau. Nhờ vậy, sổ cái giúp cho các mạng lưới Blockchain không cần sự tham gia giám sát, điều hành của bên thứ ba mà vẫn đảm bảo được độ chính xác và trung thực của các giao dịch.

Defi

DeFi (Decentralised Finance) hay thường được gọi là tài chính phi tập trung. Đây là hệ thống gồm các sản phẩm tài chính (chủ yếu là tiền mã hóa) có sẵn trên một mạng Blockchain phi tập trung công khai. Với bản chất hoạt động phi tập trung trên cơ sở giao dịch ngang hàng (Peer-to-Peer), bất kỳ ai cũng có thể tham gia và sử dụng DeFi mà không cần thông qua các bên trung gian như ngân hàng, tổ chức tài chính,…

Các hoạt động diễn ra trong DeFi cũng tương tự như CeFi. Cụ thể, người tham gia có thể tiến hành gửi tiết kiệm, cho vay, đi vay, thực hiện các giao dịch, chuyển khoản, thanh toán hóa đơn,…

White paper

Trong lĩnh vực Cryptocurrencies, White Paper hay còn gọi là sách trắng là một bản thảo nhằm mô tả chi tiết về dự án ICO (Initial Coin Offering – phát hành lần đầu). Bản thảo này nhằm giúp nhà đầu tư hiểu hơn và có góc nhìn tổng quan về dự án và đưa ra quyết định có nên đầu tư vào dự án này không.

Thông thường, nội dung của một White Paper luôn bao gồm các điểm thảo luận sau đây:

• Thông tin chung về dự án 
• Các quyền lợi dành cho nhà đầu tư tham gia
• Mô tả tiềm năng thị trường và các điểm nổi bật
• Mô tả về sản phẩm tiền mã hóa của dự án
• Mức giá chào bán của đồng tiền mã hóa
• Kế hoạch sử dụng vốn huy động 
• Đội ngũ sáng lập và điều hành dự án
• Lộ trình phát triển của dự án
• ….

Bắt đáy

Tương tự như đầu tư chứng khoán, thuật ngữ Bắt đáy (Bottom Fishing) trong thị trường Crypto cũng dùng để chỉ hành động mua vào tiền mã hóa ở mức giá thấp của nhà đầu tư. Với mức giá này, nhà đầu tư thường tin tưởng rằng đó là mức thấp nhất và có thể hy vọng giá sẽ tăng nhanh trở lại để kiếm lợi nhuận lớn.

Trên đây là các thuật ngữ trong Cryptocurrency thường được nhắc đến nhiều nhất. Tuy nhiên trong thực tế số lượng các thuật ngữ và kiến thức rộng lớn hơn rất nhiều. Do đó, để thực sự am hiểu và đủ khả năng tận dụng được hệ sinh thái Cryptocurrency, bạn đọc cần tích cực và chủ động tìm hiểu, học hỏi cũng như trực tiếp tham gia thị trường!

Xem thêm:

Vốn hóa thị trường Crypto trong năm 2022 đang là bao nhiêu?