Lợi nhuận ròng là gì? Cách tính và các yếu tố ảnh hưởng

Có rất nhiều chỉ số được sử dụng trong quá trình vận hành và phát triển doanh nghiệp. Nổi bật trong số đó là lợi nhuận ròng. Đây là thước đo phản ánh chính xác hiệu quả hoạt động kinh doanh và phần lợi nhuận mà các cổ đông và chủ sở hữu có thể nhận được. Vậy lợi nhuận ròng là gì? Cách tính thế nào? Cùng Finhay tìm hiểu chi tiết về chỉ số này qua bài viết dưới đây. 

Lợi nhuận ròng là gì?

Lợi nhuận ròng còn có cách gọi khác là thu nhập ròng, lãi thuần hoặc lãi ròng, đây là chỉ số dùng để đo lợi nhuận thực tế thu được sau khi lấy tổng thu nhập trừ đi khác khoản chi phí, lãi vay và thuế.

Từng giai đoạn trong báo cáo tài chính của một doanh nghiệp sẽ tương ứng với một loại lợi nhuận. Lợi nhuận ròng xuất hiện ở giai đoạn sau thuế và nằm ở gần cuối trên báo cáo tài chính.

Cách tính lợi nhuận ròng theo tổng doanh thu doanh nghiệp

Lợi nhuận ròng mang bản chất là doanh thu cuối cùng sau khi đã trừ toàn bộ chi phí. Vì vậy tính lợi nhuận ròng cơ bản là lấy tổng doanh thu trừ đi các chi phí cùng kỳ kế toán. 

Điểm khó khăn duy nhất trong quá trình này là kế toán cần tổng hợp toàn bộ các dữ liệu liên quan một cách cẩn thận và đảm bảo không bỏ sót bất cứ khoản nào. Để tính lợi nhuận ròng, bạn có thể áp dụng 1 trong 2 cách sau:

Cách 1: Tính trực tiếp

Lợi nhuận ròng (Net profit) = Tổng doanh thu (Total revenue) – Tổng chi phí (Total cost)

Cách 2: Tình từ lợi nhuận gộp

Lợi nhuận ròng = Lợi nhuận gộp – Các chi phí liên quan

Để hiểu hơn về cách tính, hãy cùng tìm hiểu một ví dụ sau: 

Một công ty A có doanh thu là 500,000 USD, giá vốn mỗi tháng là 55,000 USD. Tiền lương phải trả cho nhân viên là 70,000 USD, 30,000 USD cho các chi phí hoạt động và đóng thuế hết 5,000 USD.

Ta có thể áp dụng hai cách để tính lợi nhuận ròng như sau:

Cách 1: Tính trực tiếp

Lợi nhuận ròng = Tổng doanh thu – Tổng chi phí

    = $500,000 – $55,000 – $70,000 – $30,000 – $5,000 = $340,000

Cách 2: Tính lãi ròng từ lợi nhuận gộp 

Lợi nhuận gộp = doanh thu – giá vốn hàng bán = $500,000 – $55,000 = $445,000

Lợi nhuận ròng = lợi nhuận gộp – các chi phí khác = $445,000 – $70,000 – $30,000 – $5,000 = $340,000

Khi tìm hiểu cách tính lợi nhuận ròng, nhà đầu tư cần lưu ý: Lợi nhuận ròng không được tính như tổng số tiền mà doanh nghiệp thu được do chỉ số này chỉ trừ đi những chi phí bằng tiền mặt. Trong khi đó báo cáo thu nhập còn có những chi phí khác như chi phí khấu hao và khấu trừ dần.

Ý nghĩa của lợi nhuận ròng với doanh nghiệp

Lợi nhuận ròng là chỉ số quan trọng thể hiện sức khỏe tài chính của doanh nghiệp. Đây là chỉ số phản ánh nhiều thông tin quan trọng trong quá trình hoạt động kinh doanh của một công ty.

Những ý nghĩa chiến lược mà lợi nhuận ròng mang đến cho doanh nghiệp có thể kể tới như: 

• Về doanh thu: Việc theo dõi sát sao lợi nhuận ròng giúp các chủ doanh nghiệp hiểu rõ hơn về tỷ suất lợi nhuận sau khi trừ đi các loại thuế phí. Từ đó lập kế hoạch để nâng doanh thu công ty. 
• Về đầu tư: Lợi nhuận ròng là yếu tố quan trọng thường được các nhà đầu tư chú ý trước khi quyết định trở thành cổ đông của một công ty. Một doanh nghiệp sở hữu tốc độ tăng trưởng thu nhập ròng bền vững sẽ đảm bảo khả năng thu lời cũng như hạn chế rủi ro cho các nhà đầu tư. Thông thường, lợi nhuận ròng càng lớn càng chứng tỏ hiệu quả hoạt động càng cao. Ngược lại, khi lợi nhuận thuần nhỏ hơn 0 có nghĩa là doanh nghiệp đang thua lỗ và có nguy cơ phá sản. 
• Về các khoản cho vay: Không chỉ các nhà đầu tư mà thu nhập ròng tăng trưởng tích cực cũng là điểm cộng trong quá trình cho vay của các ngân hàng. Bởi điều này chứng tỏ khả năng thanh toán khoản vay của doanh nghiệp sẽ tốt hơn.
• Về lỗ: Một số công ty khởi nghiệp thường có một khoảng thời gian đầu hoạt động dự kiến sẽ thua lỗ. Xác định lợi nhuận ròng giúp họ đưa ra nhận định chính xác về mức lỗ ròng và thời gian thích hợp để duy trì mức lỗ này.

Các yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận ròng 

Lợi nhuận ròng sẽ bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố. Dưới đây là các yếu tố có thể làm thay đổi lợi nhuận ròng mà nhà quản trị và các nhà đầu tư cần lưu ý: 

Chi phí hoạt động 

Chi phí phục vụ cho việc hoạt động của doanh nghiệp chính là yếu tố quan trọng tác động đến lợi nhuận ròng. Khi các chi phí được tối ưu và đạt con số tối thiểu là lúc lợi nhuận ròng có cơ hội đạt giá trị tối đa. Ngược lại, tiêu tốn quá nhiều chi phí sẽ khiến thu nhập ròng bị giảm sút.

Doanh thu của doanh nghiệp

Doanh thu là một trong các yếu tố để tính toán ra lợi nhuận ròng. Vì vậy đây là chỉ số không thể bỏ qua. Tuy doanh thu không quyết định con số cuối cùng mà doanh nghiệp cần nhìn nhận nhưng doanh thu càng lớn càng có cơ hội gia tăng tỷ suất lợi nhuận cao trong điều kiện tối ưu chi phí vận hành.

Thuế thu nhập doanh nghiệp

Thuế thu nhập của doanh nghiệp đã được quy định theo pháp luật nên đây gần như là yếu tố không thể thay đổi được. Tuy nhiên, doanh nghiệp cần lưu ý hạn chế để xảy ra những chi phí phát sinh trong quá trình sai sót khi đóng thuế. 

Doanh nghiệp cần làm gì để tăng lợi nhuận ròng?

Sau khi đã nắm được những yếu tố ảnh hưởng đến lợi nhuận ròng, dưới đây là những cách tương ứng để doanh nghiệp cải thiện lãi ròng của mình.

Xem lại giá cả

Định giá sản phẩm luôn là thách thức lớn của các doanh nghiệp, làm thế nào để có mức giá cạnh tranh mà vẫn đảm bảo tỷ suất lợi nhuận tốt cho doanh nghiệp? Đây sẽ là bài toán mà các nhà quản trị cần giải quyết. 

Tuỳ từng ngành nghề, từng lĩnh vực mà mức giá phù hợp sẽ có sự khác nhau. Tuy nhiên, một chiến lược giá thông minh là chiến lược được tính toán kỹ lưỡng về nguồn cung và giá cả thị trường. 

Sự thay đổi về giá có thể tạo ra những tăng trưởng đáng kể cho thu nhập ròng của doanh nghiệp. Tuy nhiên, các nhà quản trị cũng cần lưu ý tới việc thu hút và giữ chân khách hàng của mình. 

Hủy các sản phẩm/dịch vụ không còn khả năng sinh lời

Doanh nghiệp cần có những phân tích và đánh giá phù hợp để lược bỏ những mặt hàng không tạo ra lợi nhuận. Chúng tiêu tốn chi phí nhưng lại không tạo ra hiệu quả tức là bạn đang có một khoản “lỗ” của riêng sản phẩm đó, việc loại bỏ các sản phẩm này sẽ giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí tốt hơn. 

Kiểm soát hàng tồn kho

Việc kiểm soát các mặt hàng tồn kho sẽ giúp bạn nhận biết sản phẩm nào mang về tỷ suất lợi nhuận tốt hơn sản phẩm khác. Từ đó có sự điều chỉnh và phân phối hợp lý để cải thiện lợi nhuận ròng của doanh nghiệp.

Giảm tổng chi phí trực tiếp

Thường xuyên rà soát các chi phí và đánh giá hiệu quả là việc rất quan trọng trong kiểm soát lợi nhuận ròng của mỗi doanh nghiệp. Doanh nghiệp có thể áp dụng cách giảm giá vốn để giảm chi phí. Để giảm giá vốn, doanh nghiệp có thể thương lượng với các nhà cung cấp và hủy bỏ giao dịch mua không cần thiết.

Phân biệt lợi nhuận ròng và lợi nhuận gộp

Lợi nhuận ròng và lợi nhuận gộp là 2 chỉ số tài chính khác biệt nhưng lại thường bị nhầm lẫn với nhau. Dưới đây là các tiêu chí phân biệt 2 chỉ số này.

Lợi nhuận ròng là chỉ số này có vai trò hết sức quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả kinh doanh. Tỷ suất lợi nhuận ròng sẽ là cơ sở để xây dựng nên những kế hoạch phát triển tiếp theo cho doanh nghiệp. Hy vọng qua bài viết trên đây, nhà đầu tư đã hiểu lợi nhuận ròng là gì, từ đó có được những nhận định phù hợp nhất khi tìm hiểu, lựa chọn một doanh nghiệp.