Chỉ số P/b là gì? Ý nghĩa ra sao? P/b như thế nào là tốt?

Đầu tư chứng khoán sinh lời không phải là chuyện dễ dàng. Việc hiểu rõ được các chỉ số trong chứng khoán vô cùng quan trọng giúp phân tích và dự đoán sự tăng trưởng của loại chứng khoán đó trong tương lai. Bài viết hôm nay, Finhay sẽ giúp bạn hiểu về chỉ số P/b – một chỉ số quan trọng trong đầu tư chứng khoán.

Chỉ số P/b là gì trong chứng khoán?

Chỉ số P/b hay Price to book ratio, đây là chỉnh số quan trọng áp dụng trong rất nhiều lĩnh vực tài chính từ ngân hàng cho đến chứng khoán. P/b trong chứng khoán được sử dụng để so sánh giá một cổ phiếu hiện tại, với giá trị được ghi chép trên sổ của cổ phiếu đó.

Cụ thể, chỉ số P/b thể hiện tỷ số giữa giá cổ phiếu gấp bao nhiêu so với tài sản ròng của tổ chức, doanh nghiệp. P/b được nhà đầu tư dùng để phân tích phán đoán để định giá cổ phiếu, xem thấp hay cao hơn giá trị thực của nó. Từ đó đưa ra các quyết định mua và bán phù hợp.

Ưu và nhược điểm của P/b

P/b là một chỉ số chứng khoán được nhiều nhà đầu tư sử dụng để phân tích giá cổ phiếu. Tuy nhiên, chỉ số này cũng có những ưu và nhược điểm nhất định.

Ưu điểm:

• Tỷ số P/b luôn dương nên có thể dùng trong định giá đối với các doanh nghiệp đang thua lỗ.
• Mức độ ổn định của chỉ số P/b tốt hơn chỉ số EPS rất nhiều. Trong cùng một điều kiện biến động, EPS biến động lớn, khả năng quan sát và đánh giá khá khó. Tuy nhiên với P/b lại vô cùng dễ, đem lại khả năng phán đoán chính xác hơn.
• Chỉ số P/b được thể hiện tính hiệu quả cao nhất khi sử dụng để phân tích, đánh giá các doanh nghiệp có khối tài sản lớn với thanh khoản cao như ngân hàng, bảo hiểm, đầu tư, …

Nhược điểm:

• P/b chỉ dựa trên các tài sản hữu hình, những loại tài sản khác như thương hiệu, tài sản trí tuệ, bằng sáng chế, … không được ghi nhận khi tính chỉ số P/b. Điều này gây ảnh hưởng lớn khi phân tích các doanh nghiệp có lợi nhuận ròng gia tăng, nhờ các yếu tố thương hiệu hay tài sản trí tuệ. Với những trường hợp này, nhà đầu tư nên hết sức lưu ý và sử dụng các chỉ số khác hiệu quả hơn.
• Giá trị ghi trên sổ của loại cổ phiếu nhất định, không thể phản ánh đúng giá trị hiện tại của cổ phiếu đó. Thường những thông tin giá trị này được ghi sổ với thời gian cách đây vài năm. Do đó, nhà đầu tư nên kết hợp chỉ số P/b với các phương pháp phân tích khác trước khi đưa ra các kết luận để mua hoặc bán.
• Chỉ số có thể “ảo” do các nguyên tắc kế toán có sản phẩm, tài sản ảo.
• Với những công ty đang tăng trưởng nhanh, phân tích bằng chỉ số này sẽ không đem lại phán đoán chính xác và hiệu quả.

Chỉ số P/b nói lên điều gì?

Ý nghĩa cơ bản của chỉ số P/b là thể hiện giá trị của loại cổ phiếu đó đang cao hay thấp hơn so với giá trị ghi sổ tại doanh nghiệp.

Nếu P/b cao (> 1) nghĩa là cổ phiếu này đang có nhiều kỳ vọng, doanh nghiệp đang kinh doanh rất tốt trong hiện tại và tương lai. Do đó, nhà đầu tư có thể bỏ ra số tiền cao hơn giá ghi sổ để mua được loại cổ phiếu này.

Ngược lại, nếu P/b < 1, điều này cho thấy doanh nghiệp đang gặp phải các vấn đề trong kinh doanh như thua lỗ trong hiện tại và không mấy cải thiện trong tương lai. Ở trường hợp này, nhà đầu tư nên tránh xa để không phải bị thua lỗ khi đầu tư vào loại cổ phiếu này.

Trường hợp cuối cùng, chỉ số P/b thấp nhưng nguyên nhân là do doanh nghiệp đang phục hồi sau khủng hoảng, khả năng kinh doanh đang tăng trưởng rất tốt ở hiện tại và tương lai. Trường hợp này được xem là cơ hội để các nhà đầu tư sinh lời cao.

Cách tính P/b

Công thức tính:

P/b = Giá Cổ phiếu trên thị trường / Giá cổ phiếu trên sổ sách

Ví dụ:

Giá cổ phiếu của Tân Hiệp Phát là 100.000 đồng, giá trên sổ sách là 20.000 đồng. Chỉ số P/b được tính như sau: P/b = 100.000 / 20.000 = 5

Chỉ số này cho thấy, doanh nghiệp đang kinh doanh và phát triển rất tốt ở hiện tại và trong tương lai. Nhà đầu tư lúc này sẽ rất tin tưởng vào loại cổ phiếu này và sẵn sàng bỏ ra số tiền gấp 5 lần giá trị ghi trên sổ để mua cổ phiếu của Tân Hiệp Phát.

Chỉ số P/b như thế nào là tốt?

Chỉ số P/b như thế nào là tốt? Đây chắc hẳn là câu hỏi được rất nhiều nhà đầu tư mới thắc mắc. Tuy nhiên, cần phải nói rằng không có một con số xác định được chỉ số này đang ở mức tốt hay xấu, mà còn cần dựa vào nhiều yếu tố khác như lợi nhuận, sự tăng trưởng, lợi thế cạnh tranh, ngành nghề kinh doanh, điều kiện kinh tế thị trưởng hiện tại như lạm phát, GDP bình quân một quốc gia.

Theo khả năng phán đoán và phân tích của các nhà đầu tư lâu năm, những trường hợp sau đây được xem là chỉ số P/b tốt:

• Công ty đang có mức độ tăng trưởng cao thì chỉ số P/b càng cao càng tốt.
• Công ty có ngành nghề kinh doanh thiên về chất lượng thì P/b không cần quá cao, chỉ cần trên mức một.
• Những công ty như xăng dầu, khả năng biến động thị trường lớn thì mức P/b cao nên tránh xa.

Theo mức đánh giá chung, chỉ số P/b càng cao, khả năng đầu tư rủi ro càng lớn và ngược lại, tỷ số P/b thấp sẽ an toàn hơn rất nhiều. Với những người mới tham gia đầu tư, nên chọn những loại chứng khoán có P/b thấp để tránh rủi ro lớn khi đầu tư. Chỉ số P/b ở mức 0.7 – 1.5 là bình thường. Nhà đầu tư mới có thể mua ở mức chỉ số này.

Bên cạnh số P/b, nhà đầu tư cần biết đến 1 loại chỉ số khác là chỉ số P/e. Đây là chỉ số cũng quan trọng không kém, giúp bạn có thêm nhiều khả năng phân tích đánh giá một loại cổ phiếu trước khi quyết định mua.

Tìm hiểu thêm chỉ số p/e là gì?

Chỉ số P/e (Price to Earning Ratio) là một chỉ số dùng để định giá cổ phiếu, thể hiện mức giá nhà đầu tư có thể chi để mua dựa trên lợi nhuận thực của doanh nghiệp đó.

Công thức tính P/e:

P/E = Giá cổ phiếu thị trường / Thu nhập của cổ phiếu

Cụ thể, tỷ số P/E sẽ bằng giá trị trường của cổ phiếu được phát hành trong kỳ chia cho lợi nhuận của một cổ phiếu trong kỳ.

Lợi nhuận cổ phiếu (EPS) = (Lợi nhuận sau thuế – Cổ tức ưu đãi) / Số lượng cổ phiếu đang lưu hành.

Xem thêm:

Top 7 phần mềm định giá cổ phiếu tốt nhất 2022

Chỉ số P/e trung bình ngành

Chỉ số trung bình ngành được áp dụng rất hiệu quả, giúp nhà đầu tư nhanh chóng phân tích số liệu. Tuy nhiên, do là dữ liệu đặc biệt quan trọng nên rất khó để có được chỉ số này. Nếu muốn biết được cần bỏ ra số tiền khá lớn.

Một số nơi có thể lấy được chỉ số P/e trung bình ngành như:

• Investing.com: Nơi lấy được chỉ số của nhiều doanh nghiệp
• Thomson Reuters: Phải trả khoản chi phí cao để có được dữ liệu
• Các công ty chứng khoán Việt Nam như Vietstock, Bản Việt, Tân Việt, …
• Các trang web tài chính uy tín như Cafef, Stockbiz, …

Chỉ số p/e bao nhiêu là tốt?

Tương tự như chỉ số P/b, P/e bao nhiêu là tốt cũng không thể xác định được một con số cụ thể.

Nếu chỉ số P/e cao, cho thấy nhà đầu tư đang rất kỳ vọng vào khả năng tăng doanh thu của một doanh nghiệp trong tương lai. Nếu P/e thấp cho thấy khả năng sinh lời trong kinh doanh của doanh nghiệp không mấy được kỳ vọng trong tương lai.

Chỉ số P/e càng cao, khả năng rủi ro càng lớn và ngược lại. Thông thường chỉ số P/e ở mức 5 – 12 là sự đầu tư tốt nhất, ít mạo hiểm cho những nhà đầu tư mới, người không thích rủi ro cao.

Hy vọng bài viết giúp các nhà đầu tư mới gia nhập hiểu rõ hơn về chỉ số P/b, P/e cũng như những ý nghĩa của 2 loại chỉ số này để đưa ra các phân tích đúng nhất, đầu tư phù hợp sinh lời hiệu quả.