Các quy định về quỹ đầu tư chứng khoán nhà đầu tư cần biết

Chúng ta đều biết các hoạt động liên quan đến đầu tư chứng khoán được kiểm soát chặt chẽ bởi các cơ quan nhà nước. Do đó với các nhà đầu tư, đặc biệt là các nhà đầu tư F0, việc tìm hiểu các quy định về quỹ đầu tư là điều rất quan trọng. Bài viết dưới đây sẽ giới thiệu các điểm chính liên quan đến quy định quỹ đầu tư.

Các văn bản pháp luật liên quan đến quy định về quỹ đầu tư chứng khoán

Việc thành lập, hoạt động quỹ đầu tư chứng khoán bị chi phối bởi các quy định của nhà nước thông qua luật và các văn bản dưới luật. Tùy vào sự biến động của thị trường, các văn bản này có thể sẽ được cập nhật qua các năm.

Dưới đây là các văn bản đang có hiệu lực liên quan đến quy định về quỹ đầu tư chứng khoán:

Văn bản luật là văn bản có giá trị pháp lý cao nhất hiện nay: Luật 54 năm 2019 về chứng khoán (trước đây là Luật 70 năm 2016 về chứng khoán).

Các nghị định, quyết định hướng dẫn chi tiết về việc thi hành luật bao gồm: 

• Nghị định 153 năm 2020 của Chính phủ: Quy định về việc chào bán trái phiếu doanh nghiệp tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu ra thị trường quốc tế.
• Nghị định 155 năm 2020 của Chính phủ: Hướng dẫn chi tiết việc thi hành một số điều khoản của Luật Chứng khoán.
• Nghị định 156 năm 2020 của Chính phủ: Quy định về việc xử phạt vi phạm hành chính các hoạt động trong lĩnh vực chứng khoán và thị trường chứng khoán.
• Nghị định 158 năm 2020 của Chính phủ: Quy định về các hoạt động liên quan đến chứng khoán phái sinh và thị trường chứng khoán phái sinh.

Các thông tư hướng dẫn, quy định một số điều của luật và các nghị định bao gồm:

• Thông tư 99 năm 2020 của Bộ tài chính: Hướng dẫn về hoạt động của công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán.
• Thông tư 98 năm 2020 của Bộ tài chính: Hướng dẫn về hoạt động và quản lý quỹ đầu tư chứng khoán. 
• Thông tư 96 năm 2020 của Bộ tài chính: Hướng dẫn về việc công bố thông tin trên thị trường chứng khoán.
• Thông tư 121 năm 2020 của Bộ tài chính: Quy định về các hoạt động của công ty chứng khoán.

Chi tiết nội dung về các luật, nghị định, thông tư và văn bản luật có liên quan đến hoạt động đầu tư chứng khoán, bạn đọc có thể tham khảo tại cổng thông tin của Ủy ban chứng khoán nhà nước. Ngoài ra, nhà đầu tư cũng có thể tìm hiểu thêm các quyết định của sở giao dịch Hà Nội và sở giao dịch Hồ Chí Minh về việc niêm yết chứng khoán cũng như giao dịch chứng khoán tại các khu vực này.

Xem thêm:

Quỹ đầu tư là gì? Những kiến thức bạn cần biết về QĐT

Quy định liên quan đến việc thành lập và tổ chức hoạt động quỹ đầu tư chứng khoán 

Nội dung liên quan đến thành lập và hoạt động của quỹ đầu tư chứng khoán được quy định tại điều 100, luật chứng khoán năm 2019. Dưới đây là tóm tắt một số thông tin chính:

Về việc huy động vốn và chào bán chứng chỉ của quỹ đại chúng: Công ty quản lý quỹ là đơn vị chịu trách nhiệm huy động vốn. Hoạt động này được thực hiện trong vòng 90 ngày sau khi giấy chứng nhận chào bán chứng chỉ quỹ có hiệu lực. Quỹ đại chúng cần phải đáp ứng các điều kiện sau:

• Số nhà đầu tư tối thiểu là 100 tỷ, không bao gồm nhà đầu tư chuyên nghiệp mua chứng chỉ quỹ.
• Giá trị chứng chỉ quỹ đã bán phải đạt tối thiểu 50 tỷ đồng.

Về việc thành lập quỹ thành viên: Các thành viên sẽ tiến hành thành lập quỹ trên cơ sở góp vốn. Quỹ thành viên cần phải đáp ứng các điều kiện sau:

• Số vốn góp tối thiểu là 50 tỷ.
• Số nhà đầu tư giới hạn trong khoảng 02 – 99 người và phải là nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Về điều kiện, thủ tục, hồ sơ và trình tự thành lập, chào bán quỹ đầu tư: Nội dung này được hướng dẫn cụ thể qua các văn bản theo quy định của chính phủ.

Về hoạt động của các loại quỹ đầu tư chứng khoán: Nội dung này được hướng dẫn cụ thể theo quy định của bộ trưởng Bộ Tài chính.

Xem thêm:

Top các chứng chỉ quỹ ở Việt Nam uy tín, sinh lời tốt năm 2022

Quy định liên quan đến các loại hình đầu tư chứng khoán

Có nhiều cách phân loại quỹ chứng khoán khác nhau. Dưới đây là cách phân loại phổ biến nhất được quy định bởi Luật đầu tư chứng khoán.

Quỹ đầu tư chứng khoán bao gồm hai loại:

• Quỹ đại chúng: Loại quỹ đầu tư chứng khoán được thực hiện chào bán chứng chỉ quỹ ra công chúng. Số lượng nhà đầu tư vào quỹ đại chúng không bị giới hạn.
• Quỹ thành viên: Loại quỹ đầu tư chứng khoán do một số nhà đầu tư tiến hành góp vốn thành lập và không tiến hành hoạt động phát hành chứng chỉ quỹ ra công chúng. Số lượng thành viên tham gia góp vốn giới hạn từ ba mươi thành viên trở xuống và tất cả thành viên đều phải là pháp nhân.

Quỹ đại chúng được phân loại thành quỹ mở và quỹ đóng:

• Quỹ mở: Là quỹ đại chúng mà các chứng chỉ quỹ đã được chào bán ra công chúng cần phải được mua lại dựa theo yêu cầu của các nhà đầu tư. Điều này có nghĩa là trong trường hợp có nhu cầu, các nhà đầu tư có quyền thực hiện mua bán định kỳ chứng chỉ.
• Quỹ đóng: Là quỹ đại chúng mà các chứng chỉ quỹ đã được chào bán ra công chúng không được mua lại dựa theo yêu cầu của các nhà đầu tư. Điều này có nghĩa là nhà đầu tư không thể bán lại chứng chỉ cho quỹ sau khi quỹ đã hoàn tất huy động vốn. 

Quy định liên quan đến điều lệ quỹ đầu tư chứng khoán

Điều lệ quỹ là một trong những văn bản quan trọng của quỹ đầu tư chứng khoán mà các nhà đầu tư thường quan tâm. Văn bản này sẽ quy định chi tiết về hoạt động, các chiến lược của quỹ cũng như quyền và nghĩa vụ của các bên liên quan.

Theo quy định, điều lệ quỹ đầu tư chứng khoán cần phải có các nội dung chủ yếu sau:

Phần thông tin của quỹ bao gồm:

• Tên quỹ đầu tư chứng khoán, tên công ty quản lý quỹ và tên ngân hàng giám sát quỹ.
• Ngày thành lập của quỹ đầu tư chứng khoán.
• Mục tiêu hoạt động, thời gian hoạt động và các lĩnh vực mà quỹ đầu tư.
• Số vốn góp và các quy định về việc tăng vốn cho quỹ đầu tư chứng khoán.

Phần nội dung về quyền, nghĩa vụ và các bên liên quan bao gồm:

• Các quyền và nghĩa vụ có liên quan của công ty quản lý quỹ và ngân hàng giám sát. 
• Quy định liên quan đến các trường hợp thay đổi công ty quản lý quỹ hoặc thay đổi ngân hàng giám sát. 
• Quy định liên quan đến việc uỷ quyền cho công ty quản lý quỹ tiến hành ký hợp đồng với ngân hàng giám sát.
• Các quy định liên quan đến ban đại diện của quỹ và các quy định về đại hội các nhà đầu tư.
• Các hạn chế liên quan đến hoạt động đầu tư của quỹ đầu tư chứng khoán.

• Quy định liên quan đến việc đăng ký quyền sở hữu chứng chỉ quỹ và việc lưu giữ sổ đăng ký nhà đầu tư của quỹ.
• Quy định liên quan đến việc lựa chọn ngân hàng giám sát; việc lựa chọn và thay đổi đơn vị kiểm toán được chấp thuận.
• Quy định liên quan đến việc chuyển nhượng, phát hành và mua lại chứng chỉ quỹ mở.

Phần nội dung về hoạt động của quỹ đầu tư chứng khoán bao gồm:

• Quy định liên quan đến việc niêm yết chứng chỉ quỹ đóng.
• Các khoản mục chi phí và thu nhập của quỹ. Mức phí, thưởng đối với công ty quản lý quỹ, ngân hàng giám sát. Các trường hợp và các phương pháp phân bổ thu nhập của quỹ đầu tư chứng khoán cho các nhà đầu tư.
• Phương thức xác định giá trị tài sản ròng của quỹ và xác định giá trị tài sản ròng của từng chứng chỉ quỹ.
• Quy định liên quan đến việc giải quyết các xung đột lợi ích.
• Quy định liên quan đến các báo cáo của quỹ.
• Quy định liên quan đến việc giải thể quỹ đầu tư chứng khoán.
• Các cam kết của công ty quản lý quỹ và ngân hàng giám sát liên quan đến việc thực hiện nghĩa vụ với quỹ đầu tư chứng khoán, nhà đầu tư và tuân thủ Điều lệ quỹ đầu tư chứng khoán.
• Cách thức và quy trình sửa đổi, bổ sung Điều lệ quỹ đầu tư chứng khoán.

Quy định liên quan đến quyền và nghĩa vụ của nhà đầu tư khi tham gia vào quỹ đầu tư chứng khoán

Quỹ đầu tư chứng khoán hiện nay đang là một trong những kênh đầu tư có mức độ an toàn tương đối cao và lợi nhuận tương đối ổn định. Tuy nhiên, để có thể đầu tư hiệu quả nhà đầu tư cần phải có sự am hiểu nhất định về quyền và nghĩa vụ của mình khi tham gia vào quỹ. Dưới đây là một số quyền và nghĩa vụ cơ bản theo quy định của luật chứng khoán: 

Nhà đầu tư tham gia đầu tư vào quỹ có các quyền sau đây:

• Hư­ởng lợi ích thu được từ các hoạt động đầu tư­ của quỹ đầu tư tương ứng với tỷ lệ vốn góp của mình.
• Hưởng những lợi ích và tài sản được chia hợp pháp thông qua việc thanh lý tài sản quỹ đầu tư chứng khoán.
• Yêu cầu ngân hàng giám sát hoặc công ty quản lý quỹ mua lại chứng chỉ quỹ mở.
• Nếu công ty quản lý quỹ hoặc ngân hàng giám sát có vi phạm đến quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư, nhà đầu tư có quyền khởi kiện các đơn vị này.
• Thực hiện quyền hợp pháp của mình thông qua Đại hội nhà đầu tư­.
• Chuyển nhượng các chứng chỉ quỹ mà nhà đầu tư đang sở hữu theo quy định tại Điều lệ của quỹ đầu tư chứng khoán.
• Các quyền khác dành cho các nhà đầu tư theo quy định tại Điều lệ của quỹ đầu tư chứng khoán.

Nhà đầu tư tham gia đầu tư vào quỹ có các nghĩa vụ sau đây:

• Chấp hành các quyết định đã thống nhất của Đại hội nhà đầu tư­.
• Thanh toán đủ và đúng hạn số tiền mua chứng chỉ quỹ.
• Các nghĩa vụ khác của nhà đầu tư quy định tại Điều lệ của quỹ đầu tư chứng khoán.

Trên đây là tổng quan các quy định về quỹ đầu tư chứng khoán. Finhay tin rằng bạn đọc đã có hiểu biết nhất định liên quan đến cách thành lập, quy định điều lệ và tổ chức hoạt động của quỹ đầu tư. Đồng thời với vai trò là nhà đầu tư, bạn đọc cũng biết được các quyền và nghĩa vụ của mình khi đầu tư vào quỹ. Chúc các nhà đầu tư có những quyết định thông minh và đạt hiệu quả cao!