Chia tách cổ phiếu là gì? Các hình thức và mục đích của phân tách cổ phiếu

Chia tách cổ phiếu là một hoạt động được thực hiện trong các doanh nghiệp. Việc chia tách cổ phiếu khiến số lượng cổ phiếu doanh nghiệp tăng lên trong khi đó vốn điều lệ là không thay đổi. Là một nhà đầu tư, bạn đã hiểu về khái niệm phân tách cổ phiếu là gì chưa? Bài viết sau đây Finhay sẽ đề cập đến mục đích phân tách cổ phiếu cũng như doanh nghiệp và các nhà đầu tư được hay mất gì khi thực hiện điều này.

Chia tách cổ phiếu là gì?

Chia tách cổ phiếu là hoạt động được các công ty phát hành cổ phiếu thực hiện. Qua việc tăng số lượng cổ phiếu và làm giảm mệnh giá cổ phiếu tương ứng với tỷ lệ tách nhưng vẫn đảm bảo không ảnh hưởng đến khối lượng vốn của công ty. Giá trị thực tế vốn tham gia vẫn được phản ánh một cách hiệu quả. 

Ví dụ về phân tách cổ phiếu:

Năm 2020, công ty X phát hành 1.000 cổ phiếu với mệnh giá 100.000đ/1 cổ phiếu. Tuy nhiên, công ty X có thể thu hút nhiều cổ đông hơn bằng việc giảm giá thị trường của mỗi cổ phiếu. 

Để đạt được mục đích đó, công ty X chia nhỏ cổ phiếu theo tỷ lệ 2:1 và cổ đông cũng sẽ nhận được số lượng cổ phiếu gấp đôi. Điều này đồng nghĩa là nếu như trước kia các nhà đầu tư nắm giữ 1 cổ phiếu thì hiện tại sẽ là 2 cổ phiếu. Tổng cổ phiếu phát hành của công ty X hiện tại là 2.000 cổ phiếu. Tuy nhiên, giá cổ phiếu của công ty X cũng sẽ bị giảm còn 50 nghìn/1 cổ phiếu. 

Mục đích của chia tách cổ phiếu

Đối với các nhà đầu tư, việc chia tách cổ phiếu của doanh nghiệp sẽ là cơ hội để sở hữu một phần tài sản của các doanh nghiệp vốn dĩ trước đây có giá cổ phiếu rất cao. Trong dài hạn, việc nắm giữ nhiều cổ phiếu hơn có khả năng đem đến nhiều lợi nhuận hơn. Cụ thể việc phân tách cổ phiếu có các mục đích sau:

• Giảm giá cổ phiếu để tăng tính thanh khoản: Chẳng hạn giá cổ trên thị trường đang bị đẩy lên quá cao. Điều này khiến cổ phiếu, khó mua bán hơn. Vì vậy, để tăng tính thanh khoản công ty sẽ tiến hành tách cổ phiếu để làm giảm giá, giúp các nhà đầu tư tiếp cận dễ dàng hơn. 
• Thúc đẩy giá cổ phiếu: Các cổ phiếu tiềm năng sau khi giảm giá sẽ thúc đẩy giá tăng trở lại khi các công ty đạt được các hoạt động kinh doanh hiệu quả. Nhiều nhà đầu tư hay tận dụng thời điểm phân tách cổ phiếu để kiếm lợi nhuận. Sau khi tiến hành tách cổ phiếu, số lượng cổ phiếu sẽ tăng lên, và mệnh giá giảm xuống. Tỷ lệ sở hữu của các nhà đầu tư không đổi. Tuy nhiên, sau khi tách cổ phiếu sẽ thu hút nhiều nhà đầu tư hơn do tăng tính thanh khoản. Đồng thời, công ty giữ lại phần lợi nhuận để mở rộng hoạt động kinh doanh. Điều này sẽ thúc đẩy việc tăng giá cổ phiếu, mang đến lợi nhuận hấp dẫn hơn. 
• Thu hút nhà các đầu tư nhỏ lẻ: Giá cổ phiếu quá cao sẽ khiến các nhà đầu tư phổ thông khó khăn trong việc mua vào. Các doanh nghiệp mong muốn tìm kiếm nguồn vốn cần tận dụng sẽ tiến hành phân tách cổ phiếu. Hoạt động phân tách sẽ khiến số lượng cổ phiếu tăng và giá của nó sẽ giảm xuống. Điều này mở ra cơ hội cho các nhà đầu tư nhỏ đang muốn tìm kiếm lợi nhuận và mở rộng quy mô.

Các hình thức phân tách cổ phiếu 

Mỗi doanh nghiệp sẽ sử dụng các hình thức khác nhau để chia tách cổ phiếu. Các hình thức khác nhau sẽ tác động đến giá cổ phiếu trên sàn theo hướng khác nhau cũng như lợi ích đến các nhà đầu tư. Việc hiểu được bản chất của các hình thức phân tách cổ phiếu là điều rất quan trọng.

Chia cổ tức bằng cổ phiếu

Việc chia cổ tức bằng cổ phiếu tức là doanh nghiệp sẽ phát hành bổ sung thêm một số cổ phiếu để trả cho các cổ đông. Hình thức này về cơ bản không làm thay đổi tình hình tài chính của doanh nghiệp.

Đặc điểm: 

• Tăng số lượng cổ phiếu lên. 
• Giá trị trên mỗi cổ phiếu giảm. 
• Chia cổ tức bằng cổ phiếu sẽ ảnh hưởng đến sự điều chỉnh giá vào ngày giao dịch không hưởng quyền. 
• Bản chất là doanh nghiệp tăng số lượng cổ phiếu đang lưu hành nhưng không tạo ra bất kỳ dòng tiền nào vào doanh nghiệp. 
• Vốn chủ sở hữu và tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư cũng không thay đổi.

Phát hành cho cổ đông hiện hữu

Ưu tiên quyền mua cổ phiếu dành cho các cổ đông hiện hữu của công ty, là cá nhân hay tổ chức sở hữu cổ phần tại thời điểm mà công ty đang hoạt động. Những cổ đông đang nắm giữ cổ phần doanh nghiệp lúc này sẽ được mua cổ phiếu thường mới phát hành với giá ưu đãi. Giá này thường sẽ thấp hơn so với giá thị trường. Quyền này có thời hạn ngắn trong vòng từ 30 đến 45 ngày. 

Đặc điểm: 

• Tăng số lượng cổ phiếu lên.
• Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu giảm. 
• Ảnh hưởng đến sự điều chỉnh giá vào ngày giao dịch không hưởng quyền. 
• Khi công ty phát hành cổ phiếu mới, các nhà đầu tư sẽ bỏ tiền để sở hữu các cổ phiếu này. Chính vì vậy dòng tiền từ nhà đầu tư sẽ chảy vào doanh nghiệp. 
• Tăng vốn chủ sở hữu lên.
• Tỷ lệ sở hữu của nhà đầu tư sẽ giảm xuống nếu như không thực hiện quyền mua và tỷ lệ này sẽ không đổi nếu thực hiện.

Phát hành cổ phiếu riêng lẻ

Phát hành riêng lẻ là việc phát hành cổ phiếu trong một phạm vi nhất định. Thông thường các nhóm đối tượng mua thường là các cổ đông chiến lược hoặc các nhà chuyên gia đầu tư. Hoạt động phát hành chịu sự điều chỉnh theo Luật công ty. 

Đặc điểm: 

• Tăng số lượng cổ phiếu
• Giảm lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu. 
• Không làm ảnh hưởng đến việc điều chỉnh giá của ngày giao dịch không hưởng quyền. 
• Số lượng vốn huy động nhỏ, mục đích để giảm chi phí; phát hành cho cán bộ, viên chức của công ty
• Dòng tiền sẽ chảy vào doanh nghiệp. 
• Tăng vốn chủ sở hữu lên
• Tỷ lệ sở hữu của các nhà đầu tư giảm xuống theo tỷ lệ phần trăm. 

ESOP

Đây là cổ phần ưu đãi mà doanh nghiệp chỉ bán ưu đãi cho những người lao động với giá rẻ hơn so với giá thị trường. Những người này thường có đóng góp trong sự phát triển của công ty, thường là các thành viên trong hội đồng quản trị, ban giám đốc và nhân viên trong công ty. 

Đặc điểm: 

• Tăng số lượng cổ phiếu lên.
• Lợi nhuận trên mỗi cổ phiếu giảm. 
• Không làm ảnh hưởng đến sự điều chỉnh giá của ngày giao dịch không hưởng quyền. 
• Dòng tiền chảy vào doanh nghiệp nếu mua với giá ưu đãi nếu mua với giá 0 đồng thì không có dòng tiền chảy vào.
• Vốn chủ sở hữu không thay đổi nếu mua với giá 0 đồng. Vốn chủ sở hữu sẽ tăng nếu mua với giá ưu đãi. 
• Tỷ lệ sở hữu của các nhà đầu tư giảm.  
• Tổng số cổ phiếu phát hành trong mỗi 12 tháng không vượt quá 5% số cổ phiếu hiện đang lưu hành của công ty

Ưu điểm và hạn chế của việc chia tách cổ phiếu

Hoạt động chia tách cổ phiếu cũng như bao hoạt động khác trong đầu tư đều có những ưu điểm và hạn chế riêng mà bạn cần lưu ý

Ưu điểm

• Cải thiện tính thanh khoản, chênh lệch giá mua và giá bán thu hẹp lại.
• Các nhà quản lý danh mục đầu tư dễ dàng đưa ra quyết định mua bán cổ phiếu cũ để mua cổ phiếu mới nếu giá cổ phiếu giảm xuống mức thấp.
• Một số nghiên cứu cho rằng các cổ phiếu đã phân tách có khả năng hoạt động tốt hơn những năm sau khi chia tách.
• Quyền chọn bán thường sẽ rẻ hơn
• Giá cổ phiếu sẽ thường có xu hướng tăng lên khá nhiều

Nhược điểm

• Việc chia tách cổ phiếu thường làm cho thị trường có thể biến động nhiều hơn do giá cổ phiếu mới. Sẽ có nhiều nhà đầu tư mua cổ phiếu từ bây giờ vì nó có thể rẻ hơn nhiều. Những nhà đầu tư ít kinh nghiệm thường sẽ nhầm tưởng về sự chia tách này là một dấu hiệu tốt.
• Không phải cứ đợt chia tách nào cũng làm cổ phiếu tăng giá. Giá trị lâu dài của một doanh nghiệp là yếu tố quan trọng quyết định cuối cùng.

Nên mua cổ phiếu trước hay sau khi chia tách

Để trả lời câu hỏi nên mua cổ phiếu trước hay sau khi chia tách chúng ta cần hiểu đúng bản chất của thị trường qua các vấn đề sau:

Giá của cổ phiếu sau khi chia cổ tức bằng tiền mặt

Việc chi trả cổ tức bằng tiền mặt sẽ mang lại cảm giác an toàn cho nhà đầu tư và chắc chắn cho các cổ đông. Đồng thời khẳng định được nguồn tiền vững mạnh của một doanh nghiệp. Vậy giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức bằng tiền mặt sẽ như thế nào?

Theo quy định pháp luật, cổ đông được nhận cổ tức khi hoạt động kinh doanh của công ty kinh doanh có lãi và hoàn thành các nghĩa vụ tài chính. Thông thường gần ngày chia cổ tức, những nhà đầu tư đang giữ một lượng cổ phiếu sẽ không muốn bán. Sau khi được chia cổ tức thì các nhà đầu tư đều muốn bán cổ phiếu. Điều này đã khiến nhu cầu mua cổ phiếu trước ngày chia cổ tức và nhu cầu bán cổ phiếu sau ngày hưởng cổ tức tăng lên. Vì vậy, để đảm bảo công bằng thì giá cổ phiếu phải điều chỉnh giảm theo tỷ lệ giảm đúng bằng tỉ lệ được nhận cổ tức.

Giá cổ phiếu sau khi chia cổ tức bằng cổ phiếu?

Sau khi tiến hành chia cổ tức bằng cổ phiếu thì nhu cầu mua cổ phiếu sẽ ít hơn. Đôi khi sẽ có nhiều nhà đầu tư bán cổ phiếu nếu nó không có tiềm năng nên giá cổ phiếu có thể giảm xuống. Ngoài ra khi công ty chia cổ tức bằng cổ phiếu, số lượng cổ phiếu tăng lên trong khi số vốn không đổi thì nhiều khả năng giá cổ phiếu sẽ giảm xuống.

Nên mua cổ phiếu trước hay sau khi chia cổ tức?

Mua bán cổ phiếu không chỉ phụ thuộc vào việc chia tách cổ phiếu. Nhiều người đổ xô mua cổ phiếu trước khi chia cổ tức, đặc biệt các nhà đầu tư thường mua cổ phiếu trước ngày chốt danh sách hưởng quyền.

Tuy nhiên nếu thời điểm để mua cổ phiếu tốt thì bạn nên chọn mua cổ phiếu sau khi đã chia cổ tức để có mức giá rẻ hơn so với trước khi chia cổ tức. Theo ý kiến từ các chuyên gia, điều quan trọng là bạn mua cổ phiếu có đúng với thời điểm công ty chốt quyền hưởng cổ tức không. Trước khi mua cổ phiếu bạn nên tìm hiểu các thông tin như ngày hội cổ đông thường niên của năm, ngày giao dịch không hưởng quyền và ngày đăng ký cuối cùng.

Phân tách cổ phiếu là một hoạt động đặc biệt của mỗi doanh nghiệp. Việc phân tách này có thể tác động đến quyền lợi và lợi nhuận của các nhà đầu tư. Do đó, bạn nên  nắm vững các kiến thức này để đầu tư một cách an toàn và sáng suốt nhất. Hy vọng qua thông tin trên đây có thể giúp các bạn hiểu rõ trả cổ tức bằng cổ phiếu và chia tách cổ phiếu là gì và làm sao để ứng dụng hiệu quả trong việc mua bán cổ phiếu.