Hedge fund là gì? Top 10 quỹ phòng hộ lớn nhất trên thế giới

Hedge fund là gì?

Hedge fund trong tiếng Việt là quỹ phòng hộ, hay còn được biết đến cách gọi khác như quỹ bảo hiểm rủi ro hay quỹ đối xung.

Quỹ phòng hộ là một khoản đầu tư thay thế, được tạo ra nhằm bảo vệ danh mục đầu tư khỏi những biến động khôn lường của thị trường, nó còn được sử dụng để các nhà đầu tư thu về nguồn lợi nhuận chủ động bằng nhiều chiến lược khác nhau. Đồng thời có khả năng tạo ra lợi nhuận tích cực dù thị trường có xu hướng tăng hay giảm.

Mỗi quỹ phòng hộ lại sử dụng một chiến lược đầu tư khác nhau nhằm tận dụng những cơ hội tốt nhất của thị trường.  Vì thế mà chúng thường được phân loại dựa vào phong cách đầu tư. Giữa các phong cách khác nhau sẽ mang những đặc thù về tính đầu tư và rủi ro khác nhau.

Quỹ phòng hộ được biết đến là một mô hình quỹ đầu tư giúp gia tăng lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro cho các nhà đầu tư. Tuy nhiên đây có thực sự là “miếng bánh ngon” hay không?

Nguồn gốc của quỹ phòng hộ 

Sau khi đã hiểu hedge fund là gì, chắc hẳn bạn đang thắc mắc về nguồn gốc của loại quỹ này. Alfred Jones – Người được mệnh danh là cha đẻ của hedge fund, ông sinh năm 1900 và xuất thân từ vị trí biên tập viên của tạp chí Fortune danh tiếng trước khi trở thành một huyền thoại trong lịch sử lĩnh vực đầu tư. 

Jones là một trong những người truyền cảm hứng mạnh mẽ trong lĩnh vực đầu tư tiền tệ khi ông mang đến những phương pháp và mô hình đầu tư có tác động to lớn đến cục diện thị trường.

Ý tưởng này bắt nguồn từ việc ông đã huy động thành công 100.000 USD (trong đó có 40.000 USD tiền riêng của ông). Sau đó ông đặt mục tiêu giảm thiểu rủi ro khi nắm giữ cổ phiếu dài hạn bằng cách bán khống (short selling) cho các cổ phiếu khác để tạo lợi nhuận bù đắp.

Cách thức này của ông khi ấy trở thành một sáng kiến trên thị trường cổ phiếu và được ứng dụng nhiều đến mức ngày nay nó đã trở thành một mô hình kinh điển. Chưa dừng lại ở đó, nhà đầu tư này còn sử dụng thường xuyên phương pháp đòn bẩy để nâng cao lợi nhuận. 

Năm 1952, ông thay đổi cấu trúc đầu tư của mình từ “quan hệ hợp danh truyền thống” sang “quan hệ hợp danh hữu hạn” kèm theo một khoản phí được tặng cho các đối tác quản lý để bù đắp thiệt hại với mức ưu đãi lên tới 20%.

Kể từ đó, Alfred Jones dần trở thành người kết hợp đa dạng hình thức để quản lý tiền vốn, nhờ vậy mà làm phân tán và giảm thiểu rủi ro thông qua mối quan hệ với nhiều nhà đầu tư khác, cùng chế độ đãi ngộ tuyệt vời dựa theo hiệu suất đầu tư. Có thể nói đây chính là cơ sở để tạo nên hedge fund. 

Đặc điểm của Hedge fund là gì?

Về mặt pháp lý, hình thức hoạt động của các quỹ phòng hộ thường được thiết lập dưới dạng quan hệ đối tác hợp danh tức tập hợp của nhiều đơn vị. Các quỹ phòng hộ thường yêu cầu các nhà đầu tư giữ tiền trong quỹ tối thiểu một năm. Khoảng thời gian này được đặt ra để đảm bảo cam kết của nhà đầu tư đối với quỹ. Chính vì vậy mà các khoản đầu tư vào quỹ phòng hộ thường không có tính thanh khoản cao.

Hoạt động chính được các Quỹ phòng hộ chú trọng thường là giao dịch ngoại hối và các giao dịch có tính rủi ro cao để đem về lợi nhuận cao thay vì các hình thức đầu tư truyền thống. Một số hình thức chủ yếu thường được đầu tư có thể kể đến như hàng hóa và tài sản có thanh khoản thấp (vd: bất động sản), cổ phiếu ngắn và dài hạn hay thu nhập cố định. 

Tất nhiên, để đảm bảo an toàn, đúng với tên gọi “phòng hộ”, các nhà quản lý quỹ sẽ đưa ra các nhận định để đầu tư dài hạn (nếu nhận thấy thị trường có tăng trưởng tốt) và lướt sóng (nếu thị trường downtrend). Do đó, dù thị trường chứng khoán tăng hay giảm thì quỹ phòng hộ vẫn có được lợi nhuận.

Ngoài ra, Hedge fund còn mang những đặc điểm riêng biệt để phân biệt với những mô hình quỹ đầu tư khác:

Điều kiện vào quỹ phòng hộ  

Để tham gia vào hedge fund, các nhà đầu tư phải đáp ứng các tiêu chí như: có giá trị tài sản ròng trên một triệu đô hoặc thu nhập hàng năm đạt hơn 200.000$ trong vòng hai năm liên tục.

Khả năng đa dạng hóa

Nếu các quỹ thông thường chỉ đầu tư vào cổ phiếu hoặc trái phiếu, thì mục tiêu của Quỹ hedge fund không phân biệt các loại tài sản mà có thể đầu tư vào bất cứ thứ gì sinh lời cao như bất động sản, chứng khoán hay cổ phiếu.

Khả năng sử dụng đòn bẩy

Để gia tăng lợi nhuận, phương pháp đòn bẩy là hình thức chủ yếu được các quỹ phòng hộ áp dụng. Phương pháp này đem về lợi nhuận hấp dẫn đi kèm với rủi ro không nhỏ. Cuộc Đại suy thoái năm 2007-2009 chứng kiến gần như cả thị trường đầu tư sụp đổ chính là minh chứng cho những rủi ro của phương pháp này.

Cấu trúc phí

Bên cạnh những chi phí quản lý thường thấy của các quỹ đầu tư, hedge fund còn bao gồm hai loại phí khác là phí quản lý và phí hiệu quả. Hai loại phí này được thu với cấu trúc được gọi là “hai hai mươi” (2&20), bao gồm 2% phí quản lý tài sản và 20% cho mọi khoản lợi nhuận mà khoản đầu tư tạo ra.

Lợi ích và rủi ro của quỹ phòng hộ 

Bất kỳ mô hình nào cũng có điểm mạnh và điểm yếu riêng, nhà đầu tư cần nắm rõ những điều này để có lựa chọn phù hợp cho bản thân.

Lợi ích của Hedge fund

Nhưng lợi ích mà Quỹ phòng hộ mang đến cho nhà đầu tư bao gồm:

• Chiến lược đầu tư có khả năng tạo ra lợi nhuận tích cực bất chấp xu hướng tăng hay giảm của thị trường.
• Quỹ hedge fund sở hữu danh mục đầu tư cân bằng có thể làm giảm rủi ro và biến động trong danh mục tổng thể cũng như tăng lợi nhuận.
• Nếu so sánh với các nhà quản lý quỹ thông thường, nhà quản lý quỹ hedge fund phải là những chuyên gia trong lĩnh vực đầu tư tiền tệ, từ đó đảm bảo uy tín tuyệt đối.

Rủi ro của quỹ phòng hộ 

Bên cạnh những lợi ích, quỹ phòng hộ cũng có một số rủi ro như:

• Các quỹ phòng hộ yêu cầu đầu tư trong thời gian dài và chỉ được rút tiền vào thời gian định kỳ, chính vì vậy mà nó có tính thanh khoản thấp hơn so với các quỹ thông thường.
• Phương pháp đòn bẩy có thể đem về lợi nhuận đáng kể cho nhà đầu tư nhưng ngược lại, nếu chẳng may thu lỗ thì đó cũng sẽ là khoản lỗ lớn.
• Các nhà quản lý quỹ phòng hộ nhận được phần trăm lợi nhuận từ quỹ nhưng không có nghĩa vụ trả phần trăm khi quỹ lỗ, vì vậy nhà đầu tư đứng trước nguy cơ có thể mất toàn bộ tiền đầu tư. 

Top 10 quỹ phòng hộ lớn nhất trên thế giới

Các quỹ hedge fund tại châu Âu được phép quảng cáo rộng rãi trên truyền hình. Ở Mỹ lại cấm hình thức quảng cáo quá công khai này mà thay vào đó, quỹ phòng hộ thường được quảng bá bằng truyền miệng tại các hội thảo được tổ chức bởi các nhà môi giới chứng khoán hoặc các ngân hàng thuộc sở hữu tư nhân.

BlackRock (BLK) hiện là quỹ phòng hộ lớn nhất thế giới và đang quản lý khối lượng tài sản lên đến hàng nghìn tỷ USD. Tính đến hết tháng 6/2021, BLK dang có tài sản khoảng 789,57 tỷ đô la. 

Dưới đây là danh sách chi tiết 10 quỹ phòng hộ lớn nhất thế giới được xếp hạng theo tổng lượng tài sản quản lý (AUM) vào năm 2021.

Quỹ phòng hộ tại Việt Nam 

Dù hedge fund rất phát triển tại các quốc gia trên thế giới, đặc biệt là các cường quốc trên thế giới như Anh và Mỹ nhưng tại Việt Nam hình thức này còn khá mới mẻ do thị trường tài chính còn non trẻ, chưa có những công cụ tài chính cần thiết để phục vụ cho hedge fund. 

Hedge fund ở Việt Nam được biết đến với tên gọi Quỹ thành viên và chỉ dành cho các nhà đầu tư là tổ chức. Theo khoản 27, Điều 6 của Luật Chứng khoán:

“Quỹ đầu tư chứng khoán là quỹ hình thành từ vốn góp của nhà đầu tư với mục đích kiếm lợi nhuận từ việc đầu tư vào chứng khoán hoặc các dạng tài sản đầu tư khác, kể cả bất động sản. Trong đó nhà đầu tư không có quyền kiểm soát hàng ngày đối với việc ra quyết định đầu tư của quỹ”.

Để thành lập quỹ thành viên, các nhà đầu tư tham gia phải tạo ra số vốn thực góp tối thiểu 50 tỷ VND, số lượng không vượt quá 30 thành viên góp vốn và chỉ bao gồm thành viên là pháp nhân trong nước hoặc tổ chức nước ngoài do một công ty quản lý quỹ quản lý. Tài sản của quỹ được lưu ký tại một ngân hàng lưu ký độc lập với công ty quản lý quỹ (Thông tư số 224/2012/TT-BTC).

Danh sách các quỹ thành viên tại Việt Nam:

Quy luật không thể thay đổi của mọi thị trường đầu tư chính là lợi nhuận hấp dẫn phải đi kèm với mức rủi ro cao không kém. Tuy nhiên quỹ phòng hộ vẫn mang đến cho các nhà đầu tư cơ hội hấp dẫn với những ưu đãi tuyệt vời. Chính vì vậy nhà đầu tư phải hiểu rõ hedge fund là gì và nắm được những quy luật vận hành của quỹ này để có thêm cho mình những kiến thức về thị trường tài chính, từ đó có phương án phù hợp nhất.