Zero coupon bond là gì? Phân biệt trái phiếu coupon và zero coupon

Zero coupon bond hay còn gọi là trái phiếu không trái tức là loại trái phiếu tương đối phổ biến hiện nay. Khác với trái phiếu coupon, zero coupon có những đặc điểm riêng, từ đó mục đích và cách thức đầu tư cũng khác. Vậy Zero coupon bond là gì? Hãy cùng Finhay tìm hiểu về loại trái phiếu này và sự khác nhau giữa trái phiếu coupon và zero coupon qua bài viết dưới đây nhé. 

Zero coupon bond là gì?

Trái phiếu zero coupon (tiếng Anh là Zero-coupon bond) là loại trái phiếu không được trả lãi định kỳ mà chỉ trả vào một lần duy nhất. Tuy chỉ có một kỳ trả lãi duy nhất nhưng nó lại có mức chiết khấu cao và mang lại lợi nhuận lớn khi trái phiếu đáo hạn.

Đặc điểm của Zero coupon bond là gì?

Như đã nói ở trên, trái phiếu zero coupon chỉ có một kỳ trả lãi. Việc trả lãi sẽ được thực hiện theo hai cách: tiền lãi được trả tại thời điểm phát hành hoặc trả gộp khi trái phiếu đáo hạn.

Với hình thức trả lãi trước hay còn gọi là trái phiếu chiết khấu, trái phiếu khi phát hành sẽ được bán ra với giá thấp hơn mệnh giá, phần chênh lệch chính là phần lãi đã được trừ. Đến kỳ đáo hạn trái phiếu, người mua chỉ nhận lại phần vốn gốc tương ứng với mệnh giá trái phiếu.

Trái phiếu trả lãi sau còn được gọi là trái phiếu gộp, người mua trái phiếu sẽ mua với đúng mệnh giá. Tiền lãi định kỳ sẽ không trả theo kỳ mà được gộp vào phần vốn gốc để tính lãi cho kỳ tiếp theo, trái chủ sẽ nhận toàn bộ gốc và lãi khi trái phiếu đáo hạn.

Tương tự trái phiếu coupon, zero coupon bond được phát hành dưới dạng chứng chỉ nên thuộc loại trái phiếu vô danh, không có tên chủ sở hữu trái phiếu. Zero coupon bond không có phần cuống phiếu và ghi lãi suất ngay trên bề mặt tờ phiếu, còn được gọi là lãi suất danh nghĩa và được lấy làm căn cứ để tính lãi.

Ưu điểm và nhược điểm của trái phiếu không trái tức

Sau khi đã tìm hiểu zero coupon bond là gì, để đưa ra lựa chọn có đầu tư vào sản phẩm tài chính này hay không, người chơi cần hiểu rõ về ưu – nhược điểm của loại trái phiếu này.

Ưu điểm

• Có thể đoán trước lợi tức: Lợi tức của một trái phiếu được chiết khấu sâu sau khi đáo hạn, nhà đầu tư có thể biết trước khi đầu tư vào loại trái phiếu này. 
• Vốn đầu tư ban đầu thấp: Đây là một sản phẩm tài chính có chiết khấu sâu, số tiền bỏ ra ban đầu không quá cao, sau khi trái phiếu đáo hạn, bạn sẽ nhận được cả gốc và lãi. 
• Phù hợp để đầu tư dài hạn: Đây là sự lựa chọn phù hợp cho các nhà đầu tư  dài hạn, do trái phiếu không trái tức thường có thời hạn từ 10 năm trở lên.
• Loại bỏ rủi ro khi tái đầu tư: Đây là loại trái phiếu có ít rủi ro hơn khi tái đầu tư, người chơi sẽ không chịu bất cứ ảnh hưởng xấu nào khi trái phiếu đáo hạn. 
• Giao dịch trên Thị trường Thứ cấp: nhà đầu tư có thể bán hoặc mua zero coupon bond trước khi đáo hạn trên thị trường thứ cấp, tỷ giá bán/mua sẽ phụ thuộc vào tỷ giá của thị trường tại thời điểm bán.

Nhược điểm

Bên cạnh các ưu điểm, trái phiếu không trái tức cũng có một số nhược điểm như:

• Thời gian đáo hạn dài: Trái phiếu không lãi suất có thời gian đáo hạn dài, lên đến hàng chục năm.
• Không có Thu nhập Thường xuyên: Do chỉ trả lãi một lần duy nhất, nên nhà đầu tư sẽ không được nhận lãi suất định kỳ. 
• Sự tồn tại của công ty: Thời gian đáo hạn của trái phiếu không trái tức lên đến hàng chục năm, nên nhà đầu tư sẽ phải đối mặt với các rủi ro trong trường hợp công ty phá sản trước khi trái phiếu đáo hạn. Điều này đòi hỏi nhà đầu tư cần lựa chọn thật kỹ các công ty phát hành trái phiếu, tìm hiểu và chọn lọc các công ty uy tín, an toàn để đầu tư.

Cách định giá trái phiếu Zero coupon 

Giá của trái phiếu không phiếu giảm giá có thể được tính như sau:

Giá = M ÷ (1 + r) n

Trong đó:

• M: Giá trị đáo hạn hoặc mệnh giá trái phiếu
• r: Lãi suất yêu cầu
• n: Số năm cho đến khi đáo hạn

Ví dụ: Nếu một nhà đầu tư muốn nhận được lợi tức 6% cho một trái phiếu mệnh giá $25.000, đáo hạn trong ba năm, vậy giá trị của trái phiếu có thể tính:

$25.000 / (1 + 0.06)3 = $20.991

Nếu chấp nhận đề nghị này, nhà đầu tư sẽ mua được trái phiếu với giá $20.991 trên $25.000. Khi đáo hạn trái phiếu, nhà đầu tư kiếm được $25.000 – $20.991 = $4.009, tức là lãi suất 6% mỗi năm.

Khoảng thời gian đáo hạn của trái phiếu càng dài thì nhà đầu tư phải trả càng ít và ngược lại. Trái phiếu không trái tức thường có thời gian đáo hạn dài, khoảng thời gian đáo hạn ban đầu ít nhất là mười năm kể từ khi trái phiếu phát hành. Vì vậy nó thích hợp cho những mục tiêu đầu tư dài hạn.

Bên cạnh đó, chiết khấu sâu của loại trái phiếu này giúp nhà đầu tư chỉ phải bỏ ra một khoản vốn nhỏ ban đầu và tăng dần giá trị theo thời gian.

So sánh trái phiếu zero coupon và trái phiếu coupon

Như vậy, có thể thấy Zero coupon bond có những đặc điểm riêng và hình thức trả lãi riêng so với các loại trái phiếu khác. Đây là sản phẩm tài chính phù hợp hơn với những nhà đầu tư dài hạn. Hy vọng những thông tin trong bài viết đã giúp bạn đọc có được câu trả lời cho câu hỏi Zero coupon bond là gì và có cái nhìn tổng quan về cách hoạt động của loại trái phiếu không trái tức này. Từ đó có thêm thông tin và kiến thức để đưa ra lựa chọn phù hợp nhất.