Sàn Upcom là gì? 03 “Thủ thuật” để giao dịch trên sàn Upcom

Khi nói đến một nơi tập trung chứng khoán với khối lượng khổng lồ trên thị trường, không thể bỏ qua sàn Upcom – sàn giao dịch nổi tiếng hiện nay. Vậy sàn Upcom là gì? Cách giao dịch trên sàn và những thủ thuật để đầu tư sàn Upcom hiệu quả nhất. Cùng tìm câu trả lời trong bài viết sau đây.

Hiểu về sàn Upcom

Để có thể tiến hành trao đổi và mua bán chứng khoán, các nhà đầu tư không tự tìm đến nhau một cách nhanh chóng nếu không có một môi trường giao dịch tập trung. Sàn chứng khoán nói chung và sàn Upcom nói riêng sẽ là nơi diễn ra mọi hoạt động liên quan đến đầu tư chứng khoán.

Sàn Upcom là gì?

Upcom là từ viết tắt của Unlisted Public Company Market – thị trường của những công ty đại chúng chưa niêm yết. Sàn Upcom là nơi tập hợp những công ty cổ phần hoặc trách nhiệm hữu hạn, phát hành chứng khoán ra công chúng nhưng chưa được niêm yết. Sàn hoạt động dưới sự quản lý trực tiếp của Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (Sàn HNX).

Khi cổ phiếu của công ty chưa đăng ký hoặc không đủ điều kiện niêm yết trên sàn HoSE cũng như sàn HNX, chúng sẽ được giao dịch trên sàn Upcom, hay thị trường Upcom.

Nơi đây là trạm trung chuyển chứng khoán khuyến khích các công ty chưa niêm yết tham gia đầu tư. Ra đời năm 2009, lúc ban đầu chỉ có 10 doanh nghiệp nhưng hiện nay đã lên đến hàng trăm công ty từ lớn đến nhỏ. Với sự minh bạch, công khai trong quy định và chính sách, giao dịch đơn giản, sàn Upcom được yêu thích hơn bao giờ hết.

Những đặc điểm của sàn Upcom

Sau đây, là một số những điểm lợi và điểm hạn chế của sàn Upcom mà nhà đầu tư cần lưu ý:

Ưu điểm

Những ưu điểm nổi bật của sàn Upcom chính là:

• Sàn Upcom hoạt động công khai, minh bạch cam kết mang lại sự an toàn và uy tín cho khách hàng. Dưới sự giám sát, quản lý trực tiếp từ trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội, sàn Upcom được đánh giá tốt hơn so với sàn OTC.
• Nhà đầu tư có thể tiếp cận đến rất nhiều doanh nghiệp tốt thông qua cổng thông tin của sàn HNX, vì sự liên kết chặt chẽ của hai sàn này mà quá trình giao dịch tập trung diễn ra nhanh chóng và dễ dàng, an toàn cho cả người bán lẫn người mua.
• Các công ty lựa chọn sàn Upcom để đo lường mức độ tăng trưởng của cổ phiếu phát hành, nó còn tạo đòn bẩy để việc thực hiện niêm yết trên sàn HOSE và HNX dễ dàng hơn sau này. Sàn Upcom cũng là nơi để doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận nhiều nhà đầu tư.

Hạn chế và lợi ích khi nhà đầu tư tham gia vào thị trường Upcom

Nhược điểm

• Tính rủi ro của chứng khoán tại sàn Upcom cao hơn so với những sàn khác. Cũng vì vậy mà mức giá giao dịch khá thấp. Bạn vẫn có thể kiếm được tiền lời nếu chịu nghiên cứu và tìm hiểu kỹ.
• Một số mã chứng khoán không còn giao dịch, tính thanh khoản thấp.
• Sàn Upcom thích hợp để đầu cơ hơn là đầu tư. Bởi biên độ giao động của sàn là cộng trừ 15%. Trong khi các sàn HNX là cộng trừ 10% và sàn HOSE là cộng trừ 7.5%.
• Nếu so sánh với hai sàn lớn là HOSE và HNX thì tiêu chuẩn của sàn Upcom thấp hơn.

3 Nhóm cổ phiếu trên sàn Upcom

Cổ phiếu trên sàn Upcom sẽ được chia thành ba nhóm lớn như sau:

• UpCom Large: Đây là nhóm tập hợp những cổ phiếu của tổ chức phát hành có vốn chủ sở hữu ít nhất là 1.000 tỷ đồng.
• Upcom Medium: Nhóm này gồm những cổ phiếu thuộc công ty có vốn chủ sở hữu từ 300 đến dưới 1.000 tỷ đồng.
• Upcom Small: Đối với các cổ phiếu của công ty có vốn chủ sở hữu từ 10 tỷ đến dưới 300 tỷ đồng.

Có thể thấy, 3 nhóm cổ phiếu ở sàn Upcom nói trên được chia ra dựa theo quy mô của doanh nghiệp phát hành. Những công ty càng lớn, cổ phiếu của họ sẽ càng có giá trị và duy trì tăng trưởng trong dài hạn, ít biến động. Các công ty nhỏ hơn mặc dù giá trị cổ phiếu thấp, tuy nhiên thu nhập của cổ đông sẽ có sự đột phá nhanh chóng.

Vì vậy lựa chọn sở hữu cổ phiếu nào cho phù hợp với mục tiêu đầu tư của mình là điều rất quan trọng.

Xem thêm:

• Top cổ phiếu tốt trên sàn Upcom hấp dẫn đáng đầu tư

Cách giao dịch trên sàn Upcom chính xác nhất

Để có thể trở thành một nhà đầu tư thành công trên sàn Upcom, bạn cần quan tâm đến một số vấn đề quan trọng sau đây:

Nhà đầu tư cần lưu ý một số thông tin quan trọng để đảm bảo đưa ra quyết định chính xác nhất

Thời gian giao dịch

Sàn Upcom có quy định cụ thể về thời gian giao dịch trong ngày:

• Buổi sáng bắt đầu từ 9h đến 11h30
• Buổi chiều bắt đầu từ 13h30 đến 15h

Trong ngày, chỉ diễn ra duy nhất một phiên vào buổi sáng và một phiên vào buổi chiều, đối với phương thức khớp lệnh liên tục. Còn phương thức giao dịch thỏa thuận, thì không có quy định về số lần đặt lệnh cũng như thời gian, chỉ cần đảm bảo thực hiện khi sàn đang hoạt động.

Sàn sẽ không mở cửa vào thứ bảy và chủ nhật hằng tuần, đối với những ngày lễ, sàn thực hiện nghỉ theo quy định của Luật lao động nước ta.

Nguyên tắc khớp lệnh

Sàn Upcom thực hiện theo hai nguyên tắc khớp lệnh là:

• Ưu tiên về thời gian: Nếu có cùng mức giá, ai đặt lệnh trước thì được ưu tiên thực hiện trước.
• Ưu tiên về giá: Giá bán thấp hơn được xếp trước nếu bạn trong vị thế bán. Giá mua cao hơn được xếp trước nếu bạn trong vị thế mua.

Việc đặt giá mua/ bán, sẽ thay đổi trong biên độ cộng trừ 15% so với giá tham chiếu trên thị trường. Bạn có thể đặt ở mức giá trần/ sàn hoặc sát trần/ sát sàn tùy đánh giá khả năng sinh lời của lần đặt lệnh này.

Xem thêm:

Điều kiện niêm yết trên sàn UpCom như thế nào?

Đơn vị giao dịch và giá tham chiếu

Sàn Upcom chia cổ phiếu ra thành những lô khác nhau:

• Lô chẵn: Giao dịch với khối lượng là 100 cổ phiếu và bội số của 100.
• Lô lẻ: Giao dịch với khối lượng từ 1 đến 99 cổ phiếu. Thông thường, ít có nhà đầu tư sẽ mua lẻ cổ phiếu, trừ trường hợp nó là cổ phiếu hiếm trên thị trường. Cho nên, giao dịch lô lẻ có tính thanh khoản thấp, chỉ khớp lệnh nếu bạn bán lô lẻ và có người mua lô lẻ. Không có chuyện lô lẻ khớp với lô chẵn.

Bước giá quy định tại sàn Upcom là 100 đồng. Bạn có thể đặt giá 17.500, 17.600 chứ không được đặt là 17.550 (đây là bước giá 50 đồng).

Lô lẻ rất ít khi được giao dịch trên thị trường, ở tài khoản giao dịch chứng khoán, bạn sẽ không thấy được hiển thị về lô lẻ, nhà đầu tư phải tự hiểu rằng nếu khối lượng giao dịch cổ phiếu hôm đó là 960.087 tức là chỉ có 87 lệnh được khớp ở lô lẻ.

Giá tham chiếu được dùng ở đây chính là giá tính theo phương pháp bình quân gia quyền của giá khớp lệnh liên tục, tại phiên giao dịch gần nhất trước đó.

Lệnh giao dịch trên sàn Upcom

Sàn Upcom chỉ áp dụng một lệnh giao dịch duy nhất là lệnh giới hạn. Đây là lệnh mà nhà đầu tư muốn mua cổ phiếu giá bao nhiêu thì đặt ra giá bấy nhiêu, trong phạm vi giá trần và giá sàn.

Sàn Upcom chỉ có lệnh giới hạn (LO) chứ không có nhiều lệnh như những sàn khác

Ngay khi được nhập vào hệ thống, lệnh này đã có hiệu lực, chỉ khi bị hủy bỏ hoặc kết thúc phiên giao dịch mới hết hạn. Vậy, trong trường hợp nhà đầu tư muốn sửa lệnh hoặc hủy lệnh khi mà lệnh vẫn đang có hiệu lực thì phải làm sao? Sàn Upcom có quy định cụ thể như sau:

• Việc hủy lệnh giới hạn, chỉ có hiệu lực đối với lệnh gốc chưa được khớp, tức là chưa diễn ra giao dịch hoặc phần còn lại của lệnh gốc chưa thực hiện. Nếu bạn sửa khối lượng giảm, thì thứ tự ưu tiên của lệnh vẫn giữ nguyên. Còn sửa khối lượng tăng, thì thứ tự ưu tiên được tính kể từ khi lệnh sửa được nhập vào, thứ tự cũ bị xóa bỏ.

Lưu ý về chỉ số Upcom Premium

Chỉ số Upcom Premium chỉ có trên sàn Upcom, nó là cơ sở để lọc ra một rổ các cổ phiếu tốt nhất trên thị trường. Chỉ số này được trung tâm giao dịch chứng khoán Hà Nội tạo ra với những yêu cầu đánh giá rất nghiêm ngặt. Để được lựa chọn vào rổ chỉ số Upcom Premium, tổ chức phát hành phải đảm bảo những tiêu chí về kinh tế tài chính cũng như luật pháp quy định tại Trung tâm chứng khoán.

Theo đó: 

• Công ty cần có vốn điều lệ từ 120 tỷ trở lên, tình hình kinh doanh có lãi, không lỗ lũy kế trong những năm liền kề. Hoặc có vốn điều lệ từ 30 tỷ trở lên, cùng với tỷ lệ lợi nhuận sau thuế chia cho vốn chủ sở hữu lớn hơn 5%, đảm bảo không lỗ lũy kế.
• Công ty thực hiện kế toán, kiểm toán độc lập, công bố báo cáo tài chính công khai của năm tài chính gần nhất trong thời gian quy định cụ thể.

Sàn Upcom sau khi đưa ra danh sách những cổ phiếu thuộc rổ chỉ số Upcom Premium, lại chia ra thành 3 nhóm nhỏ khác là UpCom Large, Upcom Medium và Upcom Small như đã nói ở trên.

Có nên giao dịch chứng khoán trên sàn Upcom?

Mặc dù sàn Upcom đã trở nên phổ biến hơn trong thời điểm hiện tại, nhưng nhiều nhà đầu tư mới vẫn còn phân vân không biết có nên đầu tư vào đây không. Thực tế, sàn Upcom vẫn là một nơi mà nhà đầu tư có thể kiếm lời rất tốt.

Một số cổ phiếu có giá trị cao hiện đang được giao dịch trên sàn như:

• Cổ phiếu công ty SDI – Công ty CP và phát triển Đô thị Sài Đồng, hiện đang quản lý rất nhiều dự án khủng của Vingroup như Vinhomes Riverside, Vinhomes Gardenia,…
• Công ty CP Masan và công ty tiêu dùng Masan – các công ty con của tập đoàn Masan. Sở hữu cổ phiếu của những doanh nghiệp này sẽ mang lại cho bạn một khoản lợi lớn.

Ngoài ra, giá chứng khoán của sàn Upcom sẽ thấp hơn so với những sàn như HOSE, HNX,… Nên bạn có thể nắm giữ được chứng khoán tốt với giá hời. Tuy nhiên, tính rủi ro của sàn Upcom vẫn là vấn đề cần được chú ý. Nơi đây được lựa chọn trở thành thị trường đầu cơ rất hiệu quả, nhưng nếu bạn đủ kinh nghiệm, có kiến thức và chịu tìm tòi vẫn có thể thành công trên sàn này.

Xem thêm:

Cách mua cổ phiếu trên sàn UpCom cho nhà đầu tư F0

Lời khuyên đầu tư sàn Upcom

Với những đặc điểm nổi bật nêu trên của sàn Upcom, có thể thấy rằng để đầu tư và kiếm lời, nhà đầu tư cần phải chú trọng và cẩn thận hơn. Một số lời khuyên sau đây sẽ giúp bạn tự tin và tìm kiếm cơ hội tại sàn Upcom hiệu quả.

Tham khảo lời khuyên từ chuyên gia để tự tin đưa ra lựa chọn đầu tư

Kinh nghiệm đầu tư hiệu quả nhất

Nhiều nhà đầu tư nhận định rằng sàn Upcom là nơi trộn lẫn giữa vàng thật và vàng thau, chỉ số biến động của nó rất lớn nên rủi ro phải gánh chịu cũng cao.

Tuy nhiên không thể khẳng định không có cơ hội từ thị trường này. Bạn chỉ cần chú ý 3 điều sau để chắc chắn quyết định đầu tư là chính xác.

• Lựa chọn doanh nghiệp có công bố, công khai rõ ràng, minh bạch. Ưu tiên cho doanh nghiệp chất lượng cao, có uy tín và giá cả hợp lý.
• Không đầu tư vào cổ phiếu có sự biến động mạnh bất thường, không nắm chắc. Bạn cần có phương án phòng ngừa và cắt lỗ hợp lý.
• Lưu ý về thời điểm mua. Giá bán thấp được ưu tiên trước, đồng nghĩa có rất nhiều người đang chờ để mua nó. Hãy tìm hiểu và theo dõi cổ phiếu để không bỏ lỡ thời điểm giá hời.

Hiểu rõ biên độ giao động giá sàn Upcom

Một vấn đề cần lưu ý đó là biên độ giao động giá của sàn Upcom. Cổ phiếu trên sàn có giá giao động trong biên độ cộng trừ 15%. Nhưng nếu là cổ phiếu mới giao dịch lần đầu hoặc trong 25 phiên liên tiếp không giao dịch, thì biên độ áp dụng lên đến cộng trừ 40% so với giá tham chiếu.

Trong trường hợp bạn không nắm rõ thông tin, không tìm hiểu kỹ về cổ phiếu muốn mua thì sẽ đưa ra mức giá không hợp lý, có khi còn bị lỗ rất nhiều. Như vậy, sẽ ảnh hưởng lớn đến thu nhập và vốn của nhà đầu tư.

Trái phiếu sàn Upcom không có quy định cụ thể về giá, vì vậy thị trường cung cầu sẽ quyết định giá giao dịch của chứng khoán này. Cách đầu tư trái phiếu tương tự như trên các sàn khác nhưng giá sẽ tốt hơn rất nhiều. Đây là vấn đề bạn nên lưu tâm để mang đến hiệu quả tốt nhất.

Toàn bộ những thông tin về sàn Upcom đã được Finhay trình bày chi tiết trong bài viết trên. Với những kiến thức tài chính mới, mong là sẽ giúp được nhà đầu tư có được cái nhìn chính xác về sàn Upcom nói chung, thị trường chứng khoán nói riêng. Chúc bạn đầu tư thành công và hiệu quả nhất.