Bảo hiểm nhân thọ là gì? Những điều cần biết trước khi tham gia BHNT

Bảo hiểm nhân thọ là sản phẩm tài chính đặc thù, có lịch sử lâu đời, vướng nhiều tranh cãi. Nhiều người chưa thực sự hiểu đúng về loại bảo hiểm này, dẫn đến quyết định sai lầm. Bạn muốn bảo vệ bản thân, gia đình khỏi những rủi ro không thể lường trước được? Bảo hiểm nhân thọ sẽ là một giải pháp hiệu quả đảm bảo cho bạn. Bài viết dưới đây của Finhay sẽ giúp bạn đọc hiểu đúng về ý nghĩa bảo hiểm nhân thọ là gì.

Bảo hiểm nhân thọ là gì?

Theo Luật kinh doanh bảo hiểm năm 2000, sửa đổi bổ sung năm 2010 định nghĩa: “Bảo hiểm nhân thọ là nghiệp vụ bảo hiểm cho người được bảo vệ trong các trường hợp sống hoặc chết.”

Có thể hiểu Bảo hiểm nhân thọ là loại hình bảo hiểm mà người tham gia đóng những khoản phí định kì theo thỏa thuận trong hợp đồng (5 năm, 10 năm, 20 năm,…) vào quỹ lớn do công ty BHNT quản lý. Công ty BHNT có trách nhiệm chi trả cho người tham gia theo thỏa thuận trong hợp đồng nếu có sự kiện không may xảy ra như: tai nạn, thương tật, lừa đảo, bạo loạn, tử vong,…

Bảo hiểm nhân thọ có sự cam kết của cả 2 bên là: Công ty bảo hiểm và người tham gia bảo hiểm. Tại đó, người tham gia bảo hiểm sẽ đóng một khoản phí nhất định, đúng thời hạn. Đồng thời, công ty bảo hiểm có trách nhiệm chi trả số tiền bảo hiểm cho người tham gia, nếu các sự kiện định trước diễn ra, như cam kết trong hợp đồng.

Hợp đồng bảo hiểm là sự thỏa thuận của bên mua và bên bán. Tại hợp đồng, đơn vị cung cấp dịch vụ bảo hiểm có trách nhiệm bảo vệ người tham gia trước rủi ro về tính mạng và sức khỏe. Và bên mua có nhiệm vụ hoàn thành việc đóng phí định kỳ, đầy đủ theo thỏa thuận có thể là 10, 15, 20 hay 30 năm.

Có thể hiểu, bảo hiểm là một công cụ tài chính, dự phòng các rủi ro, sự kiện có thể xảy ra trong tương lai, ảnh hưởng đến thu nhập hay tài chính của người tham gia bảo hiểm.

4 Đối tượng trong BHNT

• Công ty bán BHNT: Đây là bên có trách nhiệm thu các loại phí theo hợp đồng bảo hiểm quy định và chi trả các quyền lợi bảo hiểm.
• Bên mua BHNT: Có trách nhiệm đóng phí bảo hiểm theo đúng kỳ hạn ghi trên hợp đồng
• Người được BHNT: Là bên được hưởng các quyền lợi cơ bản cũng như quyền lợi chính theo thỏa thuận. Công ty bảo hiểm có trách nhiệm chi trả quyền lợi trong trường hợp người hưởng bảo hiểm gặp những sự kiện không may xảy ra được quy định cụ thể trong hợp đồng.
• Người thụ hưởng BHNT: Trong trường hợp xấu nhất khi người được bảo hiểm thiệt mạng. Công ty bán bảo hiểm có trách nhiệm đền bù quyền lợi tử vong cho người thụ hưởng. Người thụ hưởng bảo hiểm có thể không cần có quan hệ ruột thịt với người được bảo hiểm.

5 Đặc điểm cơ bản của bảo hiểm nhân thọ cần hiểu đúng

Mỗi loại bảo hiểm sẽ có một đặc điểm riêng, chức năng nhiệm vụ riêng. Tuy nhiên, hầu hết các loại bảo hiểm đều có một số đặc điểm cơ bản dưới đây:

Sự kiện bảo hiểm không nhất thiết là rủi ro

Sự kiện được bảo hiểm, bảo vệ sẽ không nhất thiết gắn liền với rủi ro. Mà tại đó, sự kiện được thỏa thuận trong hợp đồng bảo hiểm, được hai bên thỏa thuận hoặc có quy định trong Luật. Khi sự kiện xảy ra, bên bán bảo hiểm bắt buộc phải trả tiền bảo hiểm cho người tham gia hoặc đối tượng hưởng thụ.

Bảo hiểm nhân thọ là bảo hiểm con người  

Bảo vệ tính mạng, sức khỏe con người, là thuộc tính cơ bản nhất của bảo hiểm nhân thọ mà các loại hình khác không có được.

Không phải loại rủi ro nào cũng được bảo vệ

Theo bảo hiểm, tính mạng, tuổi thọ và sức khỏe của con người là những thứ không thể xác định được giá trị. Bảo hiểm nhân thọ gắn liền với các loại rủi ro nhưng không phải loại rủi ro nào cũng được bảo vệ. Bên bán bảo hiểm sẽ không chi trả cho các rủi ro do cố ý và có thể lường trước.

Đồng thời, bên bảo hiểm cũng sẽ có những giới hạn về rủi ro được bảo vệ. Trong hợp đồng có ghi rõ các rủi ro loại trừ, người mua cần lưu ý.

Kênh tài chính dài hạn cho tương lai

Hợp đồng bảo hiểm nhân thọ thường là loại dài hạn, có tính tiết kiệm và có khả năng sinh lời. Đặc biệt, loại hình bảo hiểm này sẽ chi trả tiền cho các rủi ro về sức khỏe, tính mạng mà con người có thể gặp phải, giảm các gánh nặng tài chính.

Yêu cầu cao về tính minh bạch

Bảo hiểm nhân thọ là loại hợp đồng với các điều khoản mẫu theo quy định chung và yêu cầu cao về tính linh hoạt và minh bạch.

Cách thức hoạt động của bảo hiểm nhân thọ như thế nào?

Khá nhiều người không mua hoặc mua bảo hiểm không ưng ý. Nguyên nhân do không hiểu rõ bản chất và cách thức hoạt động của bảo hiểm nhân thọ như thế nào? Về cơ bản, cơ chế hoạt động của nghiệp vụ bảo hiểm này sẽ diễn ra như sau.

Bên mua đóng phí bảo hiểm theo quy định trong hợp đồng. Người mua sẽ sở hữu tài khoản có giá trị nhất định. Giá trị tài khoản này sẽ thay đổi theo thời gian, với các khoản trừ phí tiêu hao (phí bảo hiểm rủi ro, phí hoạt động đồng tư, quản lý quỹ, phí rút tiền…) và khoản cộng (Tiền lãi và thưởng khuyến khích khách hàng gắn bó lâu dài). Từ giá trị tài khoản, bên bán là công ty bảo hiểm nhân thọ sẽ xác định chi trả quyền lợi khi các trường hợp sau xảy ra: 

• Thương tật vĩnh viễn, tử vong, ung thư giai đoạn cuối hay bệnh tật có quy định trong hợp đồng. 
• Người mua rút tiền hoặc đáo hạn hợp đồng bảo hiểm nhân thọ.

Đồng thời, nghiệp vụ bảo hiểm sẽ hoạt động theo những nguyên tắc sau:

• Bảo hiểm nhân thọ bảo hiểm khách hàng khỏi những rủi ro không lường trước được, không phải do sự cố ý của cá nhân hay tổ chức nào. Hành vi cố ý tạo rủi ro, vi phạm pháp luật sẽ không được chi trả.
• Bảo hiểm vừa bảo vệ vừa có thể tích lũy và đầu tư sinh lời. Đây có thể coi là một kênh tài chính để tiết kiệm, tích lũy và đầu tư có lãi suất cho người mua. Do vậy, bảo hiểm nhân thọ sẽ mang lại nguồn tài chính dự phòng, đảm bảo cho cuộc sống của người mua.
• Hợp đồng bảo hiểm sẽ yêu cầu cao về tính trung thực với các yếu tố quan trọng như: Tình trạng sức khỏe, nghề nghiệp, thói quen sinh hoạt…Việc khai báo không trung thực, hợp đồng bảo hiểm có thể bị hủy một phần hoặc toàn bộ. 
• Nguyên tắc khoán có nghĩa là khi sự kiện bảo hiểm xảy ra, công ty bảo hiểm dựa trên các quy định, điều khoản để trả tiền cho đối tượng hưởng thụ trong hợp đồng. Số tiền bảo hiểm sẽ được xác định theo mức khoán quy định đã ghi rõ.
• Nguyên tắc về quỹ bảo hiểm: Công ty sẽ chia khoản phí mà khách hàng đóng định kỳ vào các quỹ bảo hiểm nhất định như quỹ dự phòng, quỹ đầu tư. Trong đó, quỹ dự phòng sẽ chi trả cho khách hàng không may gặp rủi ro liên quan đến sức khỏe, tính mạng, Quỹ đầu tư được sử dụng để đầu tư sinh lời và chia lãi cho khách hàng, với mức lãi suất ổn định.

Xem thêm:

Bóc trần 7 sự thật về bảo hiểm nhân thọ

Những lợi ích của bảo hiểm nhân thọ mang lại

Có nên tham gia bảo hiểm nhân thọ không? Đây là thắc mắc của nhiều người khi tìm hiểu về loại hình bảo hiểm này. Để trả lời được câu hỏi trên, bạn cần hiểu về lợi ích của bảo hiểm nhân thọ này. 

Lợi ích của bảo hiểm đối với xã hội

Bảo hiểm nhân thọ là công cụ tài chính hữu hiệu để giảm gánh nặng cho ngân sách nhà nước, đối với các đối tượng: Người già, người neo đơn hay trẻ nhỏ, người chưa đủ độ tuổi lao động khi người bảo lãnh không may qua đời. Đây được xem như một công cụ đắc lực để huy động vốn trung và dài hạn, cho các hoạt động tài chính, kinh tế, phát triển đất nước. Ngoài ra, bảo hiểm nhân thọ tạo còn góp phần công việc cho người lao động.

Lợi ích của bảo hiểm đối với người tham gia và hưởng thụ

Bảo hiểm được xem như một quỹ dự phòng tài chính để phòng ngừa các rủi ro trong cuộc sống có thể xảy ra. Trường hợp, rủi ro khi tham gia bảo hiểm nhân thọ, công ty sẽ chi trả khoản phí bảo hiểm theo hợp đồng, giúp gia đình vượt qua thời điểm khó khăn.

Bảo hiểm là kênh tích lũy tài chính cho cá nhân và gia đình. Số tiền được tích lũy theo thời gian và được sử dụng để đầu tư sinh lời. Lợi nhuận từ số tiền đầu tư sẽ được chia cho người tham gia, với lãi suất ổn định, tính rủi ro cực kỳ thấp.

Tham gia bảo hiểm có thể giúp cải thiện điều kiện chăm sóc sức khỏe cho người tham gia. Khi gặp rủi ro, tai nạn, bệnh tật cần phải điều trị, người mua sẽ được chi trả tiền bảo hiểm hỗ trợ điều trị nội/ngoại trú hay mua thuốc.

Bảo hiểm cũng sẽ chi trả cho những chi phí sau cùng như: Phẫu thuật, điều trị ung thư… Những khoản chi phí phát sinh mà bảo hiểm y tế không chi trả, giúp gia đình giảm bớt gánh nặng tài chính.

Đặc biệt, khi tham gia các gói bảo hiểm, khách hàng có thể coi đây như một quỹ tài chính để chuẩn bị cho những dự định trong tương lai như: Về hưu, cho con đi học đại học, mua nhà, du lịch…

Rủi ro khi tham gia bảo hiểm nhân thọ

Bên cạnh những lợi ích, chúng ta cũng có thể gặp một số rủi ro khi tham gia bảo hiểm nhân thọ như:

• Ký hợp đồng khi không hiểu về chính sách, quyền lợi của hợp đồng bảo hiểm: Đây là trường hợp khá phổ biến diễn ra ở nhiều người, khi mua bảo hiểm nhân thọ, nhưng không hiểu hết các thông tin. Người mua có những quan niệm sai lầm về những trường hợp được/không được bảo vệ theo quy định.
• Gặp phải đối tượng giả danh đại lý của công ty bảo hiểm: các đối tượng này thường lôi kéo khiến khách hàng ký hợp đồng không có giá trị. Việc ký hợp đồng giả mạo có thể khiến bạn vừa mất tiền lại không được bảo hiểm và mất lòng tin với sản phẩm tài chính này.
• Không đọc kỹ, không hiểu về hợp đồng bảo hiểm với các điều khoản và thuật ngữ phức tạp: Sự kiện bảo hiểm diễn ra nhưng không trong danh mục được bảo vệ thì khách hàng sẽ không được bồi thường. Lúc này, khá nhiều khách hàng cho rằng công ty bảo hiểm lừa đảo và mất niềm tin.
• Khách hàng quên đóng phí hợp đồng bảo hiểm: thời hạn đóng phí là từ sau 60 ngày kể từ ngày gia hạn đóng bảo hiểm. Quá thời gian này, công ty bảo hiểm có quyền đơn phương đình chỉ hợp đồng, bên mua cũng không đòi được phí bảo hiểm.
• Khách hàng không khai báo thông tin bổ sung hoặc trường hợp ra nước ngoài nhưng không khai báo: Việc thông tin cư trú, thông tin liên hệ, giấy tờ tùy thân… không chính xác sẽ ảnh hưởng đến quyền lợi khách hàng khi có sự kiện bảo hiểm xảy ra.
• Rủi ro sự kiện bảo hiểm xảy ra trong thời gian chờ, bên mua sẽ không được hưởng quyền lợi hay được chi trả tiền bồi thường.
• Gặp phải thẩm định viên không có kinh nghiệm và chuyên môn, khiến quyền lợi bên mua không được chi trả thỏa đáng.

Các loại bảo hiểm nhân thọ 

Bảo hiểm nhân thọ là loại hình có mặt trên thị trường Việt Nam từ rất lâu. Hiện nay, các loại bảo hiểm nhân thọ được chia thành 7 loại, bao gồm:

• Bảo hiểm sinh kỳ: bên bán sẽ trả tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng nếu người được bảo hiểm vẫn sống đến thời gian thỏa thuận trong hợp đồng.
• Bảo hiểm tử kỳ: bên bán sẽ trả tiền bảo hiểm cho người thụ hưởng, nếu người được bảo hiểm chết trong thời gian thỏa thuận.
• Bảo hiểm trọn đời: Nghiệp vụ bảo hiểm cho đối tượng người được bảo vệ chết trong bất cứ thời điểm nào. Loại hình bảo hiểm trọn đời này ít được áp dụng tại Việt Nam.
• Bảo hiểm hỗn hợp: Nghiệp vụ bảo hiểm kết hợp giữa bảo hiểm sinh kỳ và tử kỳ.
• Bảo hiểm trả tiền định kỳ: bảo hiểm sẽ trả tiền cho người được bảo hiểm sống đến thời gian nhất định. Đồng thời, theo thoả thuận, bên cung cấp bảo hiểm sẽ trả một số tiền định kỳ cho người thụ hưởng.
• Bảo hiểm liên kết đầu tư: bảo hiểm không chia lãi, phí và quyền lợi bảo hiểm tách riêng thành hai phần (Bảo hiểm và đầu tư).
• Bảo hiểm hưu trí: Nghiệp vụ bảo hiểm cho đối tượng được bảo hiểm đến độ tuổi nhất định.

Chi phí ban đầu của bảo hiểm nhân thọ là bao nhiêu tiền?

Chi phí ban đầu của bảo hiểm nhân thọ là khoản khấu trừ từ phí bảo hiểm định kỳ và phí đóng thêm, trước khi phân bổ vào giá trị tài khoản hợp đồng. 

Chi phí ban đầu của bảo hiểm nhân thọ sẽ được xác định theo tỷ lệ phần trăm, của giá trị hợp đồng bảo hiểm ký kết. Mỗi công ty sẽ có quy định riêng về tỷ lệ % phí ban đầu. Người mua cần yêu cầu nhân viên tư vấn bảo hiểm nói rõ về mức phí này.

Cách đóng tiền bảo hiểm nhân thọ thế nào?

Việc đóng phí bảo hiểm cần đúng hạn, theo quy định để bảo vệ quyền lợi. Vậy cách đóng tiền bảo hiểm nhân thọ thực hiện như thế nào? Hiện nay, việc đóng phí bảo hiểm khá dễ dàng, với nhiều hình thức như:

• Đóng phí bảo hiểm thông qua nhân viên thu phí.
• Đóng phí qua thẻ ngân hàng, ví điện tử, dịch vụ ngân hàng trực tuyến…
• Đóng phí qua trang web của công ty bảo hiểm, bằng cách đăng nhập tài khoản bảo hiểm nhân thọ của bạn trên hệ thống và nộp phí theo hướng dẫn.
• Đóng phí tại quầy của các ngân hàng có liên kết, qua bưu điện hoặc gửi đến văn phòng đại lý của công ty bảo hiểm.

Lưu ý khi mua bảo hiểm nhân thọ an toàn, hiệu quả

Mua bảo hiểm mang lại nhiều lợi ích cho bản thân bạn và người thân trong gia đình. Khi tìm hiểu về bảo hiểm nhân thọ, bạn cần lưu ý những điểm sau để tránh rủi ro ảnh hưởng đến quyền lợi:

• Tìm hiểu kỹ về hợp đồng bảo hiểm nhân thọ trước khi ký kết. Đọc hiểu các thuật ngữ liên quan, yêu cầu chuyên viên tư vấn giải thích đầy đủ cặn kẽ các thông tin, điều khoản chưa rõ.
• Không ký kết hợp đồng bảo hiểm vì mối quan hệ, mà cần lựa chọn dựa trên nhu cầu cá nhân, khả năng tài chính. 
• Chọn đơn vị, đại lý bảo hiểm nhân thọ lớn uy tín. Người tư vấn được cấp chứng chỉ và có chuyên môn năng lực để làm rõ các quy định bảo hiểm, hỗ trợ ký kết hợp đồng.
• Kê khai thông tin cá nhân của người được thụ hưởng chính xác, cập nhật thông tin đều đặn cho bên bán bảo hiểm. Lưu ý đóng phí bảo hiểm đúng hạn để quyền lợi được đảm bảo.

Bảo hiểm nhân thọ là nghiệp vụ có ý nghĩa lớn bảo vệ tài chính, cuộc sống của nhiều người. Có thể coi bảo hiểm nhân thọ là công cụ bảo vệ con người trước những rủi ro về tính mạng và sức khỏe có thể xảy ra trong tương lai. Hiểu rõ về nghiệp vụ bảo hiểm, quyền lợi của người mua bảo hiểm nhân thọ cách thức hoạt động, phân loại cụ thể… sẽ giúp bạn lựa chọn hợp đồng bảo hiểm phù hợp để bảo vệ bản thân và gia đình mình.