Khớp lệnh chứng khoán là gì? Các loại khớp lệnh trong chứng khoán

Khớp lệnh chứng khoán – Một thuật ngữ bất kỳ người chơi chứng khoán nào cũng hiểu rõ. Tuy nhiên, với những nhà đầu tư mới thì đây lại là khái niệm khá mơ hồ. Bài viết hôm nay, Finhay sẽ cung cấp đầy đủ các thông tin kiến thức xoay quanh khớp lệnh chứng khoán, cũng như chi tiết các loại khớp lệnh trên các sàn chứng khoán để mọi người nắm rõ khi thực hiện giao dịch.

Khớp lệnh chứng khoán là gì?

Khớp lệnh chứng khoán là hành động thỏa thuận giao dịch thành công giữa bên mua và bên bán trên thị trường chứng khoán. Lệnh giao dịch của người chơi có thể được ghép nối để giao dịch có mức giá phù hợp nhất và phải tuân theo quy tắc khớp lệnh trên thị trường.

Các giao dịch luôn được công khai giúp nhà đầu tư kiểm soát được tình hình biến động thị trường, cũng như quản lý danh mục đầu tư cá nhân một cách kỹ lưỡng nhất.

Ngoài ra, mức giá dùng để giao dịch được gọi là giá khớp lệnh. Trên sàn chứng khoán, có nhiều loại khớp lệnh khác nhau mà bạn cần nắm kỹ.

Các loại khớp lệnh chứng khoán

Dưới đây là 3 loại khớp lệnh chứng khoán mà nhà đầu tư cần nằm lòng. Việc hiểu rõ những khái niệm cơ bản này, sẽ giúp bạn có một kiến thức nền tảng vững chắc để “chinh chiến” trên thị trường chứng khoán.

Khớp lệnh định kỳ

Khớp lệnh định kỳ là giao dịch được thực hiện dựa trên thời điểm khớp lệnh mua và bán trong 1 thời điểm xác định. Trên các sàn giao dịch, khớp lệnh định kỳ được dùng để xác định giá mở cửa và đóng cửa của 1 loại cổ phiếu.

Có các phương thức khớp lệnh như lệnh giới hạn (LO), Lệnh ATO, ATC, …

• Lệnh giới hạn – LO (Limit Order): Lệnh mua hoặc bán ở một mức giá xác định hoặc tốt hơn. Lệnh có giá trị tại thời điểm được nhập vào hệ thống sàn giao dịch cho đến hết ngày hoặc thời điểm lệnh được hủy bỏ. Lệnh giới hạn đều được niêm yết trên cả 3 sàn chứng khoán là HSX, HNX và UPCoM.
• Lệnh ATO (At the Opening): Lệnh giao dịch tại mức giá mở cửa sàn chứng khoán. Thực hiện vào khung giờ mở cửa từ 9h – 9h15 hàng ngày. Lệnh ATO được ưu tiên thực hiện trước lệnh LO khi khớp lệnh. Khi mức giá mở cửa được xác định, lệnh này sẽ không thể thực hiện và các phần còn lại của lệnh sẽ bị hủy bỏ.
• Lệnh ATC (At the Closing): Lệnh khớp tại thời điểm xác định giá đóng cửa. Khung thời gian thực hiện từ 14h30 – 14h45 hàng ngày. Đây là lệnh khá quan trọng vì mức giá đóng của này là mức giá tham chiếu cho phiên giao dịch của ngày tiếp theo. Lệnh ATC sẽ được ưu tiên thực hiện trước so với lệnh giới hạn khi khớp lệnh. Khối lượng chứng khoán khi thực hiện lệnh được cộng vào khối lượng tại mỗi mức giá khớp lệnh so với lệnh định kỳ.

Khớp lệnh liên tục

Khớp lệnh chứng khoán liên tục là hình thức giao dịch được hệ thống thực hiện ngay khi lệnh được nhập vào hệ thống. Mức giá của lệnh liên tục là giá của lệnh giới hạn đối ứng đang hiển thị trên cửa sổ lệnh.

Trong khớp lệnh liên tục có các lệnh tiêu biểu như lệnh thị trường và lệnh khớp sau khi đóng cửa.

Lệnh thị trường (Lệnh MP) là khớp lệnh được đặt tại mức giá thấp nhất với lệnh bán và giá cao nhất khi thực hiện lệnh mua. Lệnh chỉ được phép nhập vào hệ thống trong phiên khớp lệnh chứng khoán liên tục. Lưu ý rằng, lệnh thị trường sẽ bị hủy bỏ nếu như tại thời điểm nhập lệnh không có lệnh giới hạn để đối ứng.

Tại sàn HoSE lệnh này được viết tắt là MP – Market Price: MP được áp dụng ở lệnh khớp liên tục được thực hiện trên sàn HoSE và chỉ chiếm 1% các lệnh được đặt

Lệnh thị trường tại sàn HNX bao gồm các lệnh nhỏ như MAK, MOK, MTL.

Lệnh khớp sau giờ: Còn gọi tắt là PLO, lệnh này chỉ được thực hiện tại sàn giao dịch HNX sau phiên đóng cửa từ 14h45 đến 15h mỗi ngày. Theo đó, lệnh PLO được đặt tại mức giá đóng cửa sau khi kết thúc lệnh ATC. Khi kết thúc phiên giao dịch sau giờ, lệnh PLO không được thực hiện sẽ bị hủy.

Khớp lệnh thỏa thuận

Khớp lệnh thỏa thuận hay giao dịch thỏa thuận là hình thức khớp lệnh dựa trên các thỏa thuận tự thực hiện giữa các nhà đầu tư cả về giá lẫn khối lượng. Giá trong lệnh thỏa thuận sẽ giao động trong khoảng giá của ngày giao dịch.

Sau khi đã thỏa thuận thành công giữa các bên mua và bán. Nhà đầu tư sẽ thông báo cho công ty chứng khoán để tiến hành ghi nhận các kết quả vào hệ thống. 

Nguyên tắc khớp lệnh chứng khoán

Sau khi tìm hiểu về khớp lệnh chứng khoán là gì? Các loại khớp lệnh thì phần quan trọng không thể thiếu chính là nguyên tắc khớp lệnh. Vậy khớp lệnh như thế nào là đúng nhất?

Các lệnh được nhập vào hệ thống sẽ có những thứ tự ưu tiên được xác định như sau:

• Nguyên tắc ưu tiên về giá: Với lệnh bán có giá thấp hơn sẽ được thực hiện trước. Lệnh mua giá cao hơn sẽ được ưu tiên thực hiện trước.
• Nguyên tắc ưu tiên thời gian: Khi cả lệnh mua và bán có cùng mức giá thì lệnh nào được nhập vào hệ thống hay khớp lệnh trước sẽ được ghi nhận thực hiện trước.
• Nguyên tắc ưu tiên về khối lượng: Trường hợp giá và thời gian là như nhau thì khớp lệnh có khối lượng lớn hơn sẽ được ưu tiên thực hiện trước.

Khớp lệnh chứng khoán như thế nào?

Tìm hiểu qua những phần trên, chắc hẳn bạn đã có cái nhìn chi tiết nhất về khớp lệnh chứng khoán là gì rồi đúng không? Sau đây là cách thực hiện khớp lệnh trên các sàn giao dịch chứng khoán hiện nay.

Khớp lệnh chứng khoán phái sinh

Chứng khoán phái sinh được xem là một công cụ tài chính có giá trị dựa vào trị giá của 1 tài sản cơ sở nhất định. Loại tài sản này có thể là hàng hóa hoặc cổ phiếu, trái phiếu, …

Mức giá trong giao dịch chứng khoán phái sinh giữa các bên tham gia mua bán được thỏa thuận trước vào thời điểm xác định trong tương lai.

Hiện nay có 4 loại chứng khoán phái sinh đang được thực hiện giao dịch trên thị trường chứng khoán:

• Hợp đồng tương lai: Được niêm yết giao dịch tại sở giao dịch chứng khoán
• Hợp đồng kỳ hạn: thỏa thuận giữa các bên mua bán tài sản trong tương lai với mức giá thỏa thuận ở thời điểm hiện tại
• Hợp đồng hoán đổi: Thỏa thuận từ 2 bên giao dịch về hoán đổi dòng tiền phát sinh trong tương lai
• Hợp đồng quyền chọn: người giữ quyền hợp đồng có quyền mua bán tài sản cơ sở ở thời điểm trong tương lai với mức giá được xác định trước. Bên bán hợp đồng có nghĩa vụ phải thực hiện giao dịch khi người giữ quyền thực hiện hợp đồng.

Quy định thời gian giao dịch chứng khoán của các sàn HoSE, HNX, UPCoM

Thời gian giao dịch của ba sàn HoSE, HNX, UPCom đều bắt đầu tư thứ Hai đến thứ Sáu, nghỉ thứ Bảy, Chủ Nhật và các ngày Lễ, Tết theo quy định nhà nước.

Trong ngày, các sàn thường bắt đầu giao dịch từ 9h00 (với sản phẩm hợp đồng tương lai, thời gian bắt đầu giao dịch là 8h45), nghỉ trưa từ 11h00 – 13h00 và đóng cửa lúc 15h00.

Tuy nhiên, nhà đầu tư có thể đặt lệnh trước khi sàn mở cửa. Lúc này, lệnh sẽ được giữ ở trạng thái “chờ gửi” và có giá trị trong suốt thời gian giao dịch. Với các lệnh đặt buổi sáng chưa khớp, khớp một phần hoặc chưa huỷ, vẫn sẽ tiếp tục có hiệu lưc trong phiên khớp lệnh vào buổi chiều.

Cụ thể thời gian khớp lệnh của các sàn, bạn có thể theo dõi trong bảng sau:

Nguồn vnexpress

Khớp lệnh chứng khoán sàn HoSE

Các giao dịch thỏa thuận được thực hiện từ khi mở cửa đến khi đóng cửa không kể thời gian nghỉ trưa.

Chi tiết giá và các đơn vị giao dịch:

• Giao dịch khớp lệnh lô chẵn là 100 cổ phiếu, các chứng chỉ quỹ ETF, chứng chỉ quỹ đóng
• Ở mỗi lệnh, khối lượng tối đa cho phép là 500.000 đối với cổ phiếu, quỹ đóng, ETF, chứng quyền.
• Với giao dịch thỏa thuận khối lượng tối thiểu là từ 20.000 cổ phiếu, chứng chỉ quỹ đóng, …
• Đối với cổ phiếu lô lẻ từ 1 – 99 sẽ được khớp lệnh chứng khoán trực tiếp với công ty chứng khoán.

Khi thực hiện đặt lệnh mua hoặc bán nhà đầu tư cần đảm bảo các tiêu chí: Khi thực hiện bán, người bán cần có đủ số chứng khoán cần bán. Khi mua, nhà đầu tư cần có đủ số tiền ký quỹ theo thỏa thuận với Công ty chứng khoán.

Xem thêm:

• Lô chẵn lô lẻ chứng khoán là gì? Cách mua bán như thế nào?

Quy định về việc sửa hoặc hủy lệnh

• Phiên khớp lệnh liên tục: Người chơi có thể hủy lệnh giới hạn nếu đặt trong phiên, chưa được khớp hoặc mới khớp 1 phần từ lệnh định kỳ.
• Phiên khớp lệnh xác định giá đóng cửa: có thể hủy lệnh đã nhập từ trước ở phiên khớp lệnh liên tục.
• Phiên khớp lệnh định kỳ xác định giá mở cửa không được hủy các lệnh đã đưa vào hệ thống.

Khớp lệnh chứng khoán sàn HNX

Quy định về đơn vị giao dịch

• Quy định giao dịch lô chẵn là 100 cổ phiếu, lô lẻ là 1 – 99 cổ phiếu. Cả 2 giao dịch đều được thực hiện theo khớp lệnh liên tục và thỏa thuận
• Với giao dịch thỏa thuận cần tối thiểu là 5000 cổ phiếu. Với trái phiếu không quy định khoản này.
• Với giao dịch lô lẻ và thỏa thuận không được thực hiện ngày đầu tiên với cổ phiếu được niêm yết mới và cổ phiếu đã tạm dừng giao dịch 25 ngày

Quy định về sửa hoặc hủy lệnh

• Các lệnh chưa thực hiện hoặc phần còn lại của lệnh gốc mới có thể sửa lệnh hoặc hủy giao dịch khớp lệnh
• Đối với khớp lệnh chứng khoán liên tục, lệnh giới hạn LP có thể được sửa giá và khối lượng hoặc hủy trong khi giao dịch.
• Với phiên khớp lệnh đóng cửa ATC, nhà đầu tư không được phép sửa, hủy lệnh đã khớp
• Phiên khớp lệnh PLO không được sửa hoặc hủy.

Bài viết đã cung cấp đầy đủ nhất các thông tin liên quan đến khớp lệnh chứng khoán cũng như những nguyên tắc khớp lệnh và cách đặt lệnh chi tiết trên các sàn giao dịch. Hy vọng rằng những kiến thức chứng khoán tài chính này giúp bạn vững vàng hơn khi tham gia đầu tư chứng khoán, đưa ra được những quyết định đầu tư đúng đắn tốt nhất.