Quỹ mở là gì? Những khái niệm cơ bản dành cho người mới bắt đầu

Bạn có một nguồn tiền nhàn rỗi và muốn tạo ra lợi nhuận từ khoản tiền đó? Liệu rằng quỹ mở có phải là một lựa chọn phù hợp và an toàn? Tìm hiểu ngay các kiến thức cơ bản để hiểu rõ đặc điểm, cách thức tham gia và kinh nghiệm lựa chọn quỹ mở nhằm mang lại hiệu quả đầu tư tốt nhất.

Quỹ mở là gì? Ưu điểm khi lựa chọn quỹ mở

Quỹ mở (mutual fund) hay quỹ đầu tư mở là quỹ được góp vốn bởi nhiều nhà đầu tư với cùng mục tiêu đầu tư. Quỹ được quản lý bởi một công ty quản lý quỹ uy tín. Đội ngũ các chuyên gia tài chính, đầu tư giàu kinh nghiệm của quỹ sẽ rót tiền vào chứng khoán (gồm trái phiếu, cổ phiếu) dựa trên sự chọn lọc các yếu tố của doanh nghiệp và định giá trái phiếu hoặc cổ phiếu trên thị trường nhằm đem lại lợi nhuận từ khoản đầu tư của nhà đầu tư trong trung và dài hạn.

Quỹ mở có thời gian hoạt động không xác định. Quỹ đầu tư mở cũng được phát hành và mua lại chứng chỉ quỹ không giới hạn. Trong lần ra mắt công chúng đầu tiên, chứng chỉ quỹ được các nhà đầu tư mua bán, giao dịch theo định kỳ và căn cứ vào NAV/CCQ (giá trị tài sản ròng/đơn vị quỹ).

Quỹ đầu tư mở có đặc điểm có danh mục đầu tư phong phú để làm giảm thiểu rủi ro tài chính. 

Hiện nay ở Việt Nam, có hai loại quỹ mở cơ bản đó là quỹ cổ phiếu và trái phiếu. Trong đó, quỹ cổ phiếu có tính biến động liên tục đồng nghĩa với khả năng sinh lời và mức độ rủi ro cao. Ngược lại, quỹ trái phiếu có tính ổn định, ít rủi ro và thường là kênh đầu tư thay thế cho gửi tiết kiệm ngân hàng.

Quỹ mở có những ưu điểm gì?

• Mang lại lợi nhuận cao trong dài hạn: Với đặc điểm đầu tư vào cổ phiếu nên quỹ mở có thể mang đến nguồn lợi nhuận cao cho nhà đầu tư. Bên cạnh đó, do đầu tư trong dài hạn nên quỹ đầu tư mở hạn chế được những rủi ro do các biến động ngắn hạn xảy ra trên thị trường chứng khoán.
• Quản lý chuyên nghiệp: Quỹ mở được quản lý một cách bài bản, chuyên nghiệp bởi đội ngũ các chuyên gia tài chính, đầu tư có hiểu biết sâu rộng, kinh nghiệm dày dặn, am hiểu thị trường. Có thể coi đây là điểm quan trọng và ưu điểm lớn nhất so với việc bạn tự mình đầu tư.
• Linh hoạt: Quỹ đầu tư mở được coi là một trong những phần của gia đình quỹ, vì vậy nhà đầu tư hoàn toàn có thể chuyển sang quỹ khác khi các mục tiêu đầu tư theo đổi.
• Tính thanh khoản cao: Một trong những vấn đề quan trọng đối với các nhà đầu tư là tính thanh khoản. Với chứng chỉ quỹ mở, trong một số trường hợp cần sử dụng tiền khẩn cấp, nhà đầu tư có thể thực hiện rút một phần hoặc tất cả số tiền đã đầu tư một cách dễ dàng, nhanh chóng. Như vậy, bạn không lo lắng nguồn tiền của mình sẽ bị mắc kẹt vào một cổ phiếu nào đó. Chủ động hơn với nguồn tiền của mình.
• Chi phí thấp: Nếu quỹ đóng thường cần một lượng tiền lớn để tham gia thì quỹ đầu tư mở cho phép các nhà đầu tư có thể tham gia đầu tư vào nhiều ngành, lĩnh vực khác nhau, kể cả các ngành được xem là khó đầu tư với số tiền nhỏ như bất động sản.
• Tiết kiệm thời gian: Lựa chọn quỹ đầu tư mở giúp nhà đầu tư giảm tải được một lượng lớn công việc liên quan đến khâu tìm kiếm cơ hội, phân tích thị trường nhất là trong bối cảnh thị trường đầu tư ngày càng phức tạp như hiện nay.

>> Quỹ đầu tư đóng là gì? Nên lựa chọn quỹ đóng hay quỹ mở để đầu tư?

Đối tượng nào phù hợp đầu tư quỹ mở?

Các đối tượng sau có thể tham gia quỹ đầu tư mở:

• Mong muốn đầu tư vào nhiều ngành, lĩnh vực nhưng có số vốn nhỏ.
• Muốn đầu tư lâu dài nhưng không có đủ nguồn lực để thực hiện các phân tích.

Quỹ mở khác quỹ đóng như thế nào?

 Quỹ đầu tư mở và đóng có sự khác nhau cơ bản sau:

Đầu tư vào quỹ mở như thế nào?

Đầu tư vào quỹ mở nhìn chung không quá phức tạp nhưng bạn cần hiểu rõ các bước cần làm và cách thức thu lợi nhuận từ quá trình đầu tư này.

Các bước đầu tư vào quỹ mở

Tham gia vào quỹ đầu tư mở khá đơn giản:

Bước 1: Bạn điền các thông tin liên quan vào đơn đăng ký. Các đơn đăng ký này được cung cấp tại các nơi phân phối hoặc trên trang thông tin điện tử chính thức của các quỹ mà bạn mong muốn đầu tư.

Bước 2: Cung cấp bản sao chứng minh nhân dân (đối chiếu trực tiếp theo bản chính).

Bước 3: Chuyển tiền để thanh toán khoản mua chứng chỉ quỹ từ tài khoản ngân hàng đứng tên của bạn.

Thu lợi nhuận từ việc đầu tư vào quỹ mở ra sao?

Việc thu lợi nhuận từ việc đầu tư vào quỹ mở sẽ thể hiện rõ hơn qua ví dụ sau đây:

Giả sử, số tiền đầu tư ban đầu của bạn là 500 triệu, bạn dùng để đầu tư vào một quỹ mở.

• Hiện tại, quỹ mở này có giá NAV là: 10.000đ/chứng chỉ quỹ
• Như vậy, bạn sẽ có: 500.000.000 : 10.000 = 50.000 chứng chỉ quỹ.

Đây là ví dụ tuyệt đối vì trên thực tế khi giao dịch bạn có thể sẽ phải chịu một khoản phí do quỹ quy định. Trong trường hợp này giả sử chi phí đó là 0 đồng.

• Sau một năm, giá NAV là 20.000đ/chứng chỉ quỹ
• Như vậy, lợi nhuận ước tính bạn nhận được là: (20.000 – 10.000) x 50.000 = 500.000.000

Tại thời điểm này, bạn sẽ có 3 phương án:

Phương án 1: Chốt lời ngay lập tức bằng việc thực hiện giao dịch để bán tất cả hoặc một phần của 50.000 chứng chỉ quỹ với giá 20.000đ/chứng chỉ quỹ cho quỹ đầu tư mở bạn đang tham gia.

Phương án 2: Tiếp tục giữ 50.000 chứng chỉ quỹ.

Phương án 3: Làm tăng vốn đầu tư bằng cách thực hiện giao dịch để mua thêm chứng chỉ quỹ với mức giá NAV hiện tại là 20.000đ.

Có nên đầu tư vào quỹ mở? Quỹ mở có an toàn không?

Trên thực tế, quỹ đầu tư mở được quản lý và kiểm soát bởi các công ty quản lý quỹ chuyên nghiệp. Đồng thời được Uỷ ban Chứng khoán Nhà Nước và Bộ Tài chính siết chặt các hoạt động với hệ thống pháp lý chặt chẽ. Do vậy, nhà đầu tư có thể an tâm khi đầu tư vào quỹ mở.

Bên cạnh đó, quỹ đầu tư mở còn có sự tham gia của các ngân hàng đóng vai trò giám sát, lưu ký và bảo quản tài sản cho các nhà đầu tư. Các công ty kiểm toán cũng sẽ thực hiện kiểm toán định kỳ thường niên. Thông tin về hoạt động của quỹ đầu tư mở sẽ được công bố minh bạch, rộng rãi định kỳ tới nhà đầu tư. Mục tiêu và các hoạch định chiến lược đầu tư cũng sẽ công khai trong điều lệ quỹ và bản báo cáo bạch.

Mặc dù vậy, cũng có trường hợp quỹ đầu tư mở gặp vấn đề rủi ro như chứng chỉ quỹ tạm thời bị ngừng giao dịch cho những yếu tố bất khả kháng từ công ty, đơn vị quản lý quỹ.

Đặc biệt, trong trường hợp quỹ bị giải thể, một tổ chức kiểm toán độc lập được thành lập bởi đại hội nhà đầu tư sẽ thực hiện kiểm tra, đánh giá hoạt động thanh lý, từ đó thẩm định phương án phân chia tài sản quỹ cho các nhà đầu tư. Khi đó, công ty quản lý quỹ sẽ chịu trách nhiệm thực thi theo những phương án đã được thông qua.

Kinh nghiệm đầu tư vào quỹ mở cho người mới bắt đầu

Đối với các nhà đầu tư mới bắt đầu, không chuyên, quỹ đầu tư mở thực sự là một trong những lựa chọn tốt để tìm kiếm lợi nhuận mà không phải đối mặt với quá nhiều rủi ro với điều kiện bạn lựa chọn đúng quỹ mở an toàn

Lựa chọn chiến lược đầu tư

Trước hết, bạn cần xác định rõ mục tiêu đầu tư của mình là gì, mức độ chấp nhận rủi ro và kỳ vọng lợi nhuận. Ví dụ, bạn là người không ưa mạo hiểm, muốn đầu tư an toàn với lợi nhuận cao hơn lãi suất ngân hàng và chỉ chấp nhận mức độ rủi ro thấp thì kênh đầu tư trái phiếu là một lựa chọn phù hợp.

Các tiêu chí cần quan tâm khi chọn quỹ đầu tư mở

Chiến lược đầu tư của các quỹ: Chiến lược đầu tư của các quỹ là một trong các yếu tố hàng đầu để bạn cân nhắc lựa chọn quỹ đó hay không. Bạn có thể tìm thấy chiến lược đầu tư của một quỹ mở ngay tại các website chính thức hoặc bản cáo bạch của quỹ đó. Kết hợp với chiến lược đầu tư của bản thân để tìm ra cho mình những quỹ đầu tư mở phù hợp.

Mức phí đầu tư: Tương tự với việc mua cổ phiếu, việc mua chứng chỉ quỹ sẽ có các chi phí như phí mua chứng chỉ quỹ, phí giao dịch, mua bán lại chứng chỉ quỹ, chi phí quản lý tài khoản cá nhân,… Tất nhiên, yếu tố này không phải là yếu tố quan trọng hàng đầu nhưng bạn cũng nên tìm hiểu kỹ để tính toán chi phí.

Mức độ hiệu quả trong thời gian dài hạn: Số liệu từ lịch sử hoạt động đầu tư sẽ cho thấy năng lực của quỹ trong việc quản lý có hiệu quả hay không, quản trị rủi ro ra sao. Bạn cần hiểu rằng, khả năng thua lỗ vẫn xảy ra nhưng tỷ lệ thua lỗ phải nằm trong giới hạn cho phép. Đừng chỉ chú tâm vào lợi nhuận hãy để ý sự cân bằng giữa lợi nhuận và mức độ rủi ro. Bạn nên xem xét thật kỹ lịch sử hoạt động của quỹ trong thời gian từ 3-5 năm.

Sự minh bạch về thông tin: Thông tin chắc chắn là điều quan trọng khi thực hiện đầu tư với bất kỳ quỹ nào. Do vậy, luôn luôn chắc chắn rằng quỹ bạn lựa chọn đầu tư phải có thông tin công khai, minh bạch trên website hoặc các kênh giao tiếp với nhà đầu tư.

Xác định tâm lý vững vàng khi đầu tư vào quỹ mở

Thị trường đầu tư luôn luôn có thể xảy ra nhiều biến động, lên xuống. Nhưng khi lựa chọn đầu tư thì bạn cần xác định là đầu tư dài hạn và cố gắng hướng sự tập trung vào kết quả lâu dài.

Bạn có thể xem xét tới việc đầu tư định kỳ để tránh biến động của thị trường. Cụ thể, khi bạn đầu tư với khoản vốn cố định định kỳ, giá mua trung bình mà bạn có được thường sẽ thấp hơn giá trung bình của đơn vị quỹ thay vì phụ thuộc vào biến động thị trường. Như vậy, bạn cũng có thể có lợi nhuận mà không cần phải theo sát giá VAN hàng ngày trên thị trường.

Nên đầu tư vào quỹ mở nào? Các quỹ đầu tư mở bạn nên biết tại thị trường Việt Nam

Tại Việt Nam, quỹ mở vẫn còn là một hình thức đầu tư còn xa lạ và có vẻ mới với đa phần các nhà đầu tư. Tuy nhiên, thực chất các quỹ và công ty quản lý quỹ đã có mặt tại Việt Nam từ lâu. Nhiều nơi đã có kinh nghiệm trên 10 năm hoạt động, là thành viên của những tập đoàn tài chính, ngân hàng có uy tín.. Một số quỹ nổi bật trên thị trường hiện nay như:

• Công ty quản lý quỹ SSI (SSIAM): Quỹ đầu tư trái phiếu SSI-BF, quỹ đầu tư lợi thế cạnh tranh bền vững (SSI-CA).
• Công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán Vietcombank: Quỹ đầu tư cổ phiếu hàng đầu VCB-BCF, quỹ đầu tư cân bằng chiến lược VCBF-TBF.
• Ngoài ra, còn có các công ty quản lý quỹ có uy tín lâu năm khác trên thị trường như: Techcom Capital, IPAAM, VinaCapital, MB Capital,… cũng đang cung cấp đa dạng sản phẩm quỹ mở mang lại nhiều cơ hội đầu tư hấp dẫn cho các nhà đầu tư.

Trong những năm gần đây, rất nhiều công ty bảo hiểm cũng đa tham gia thị trường và thành lập nên các quỹ mở. Điển hình như:

• Công ty quản lý quỹ Manulife Việt Nam: Quỹ đầu tư cổ phiếu Manuliffe (MAFEQI), quỹ đầu tư cân bằng Manulife (MAFBAL).
• Công ty TNHH quản lý quỹ Bảo Việt: Quỹ đầu tư cổ phiếu năng động Bảo Việt (BVFED), quỹ đầu tư triển vọng Bảo Việt (BVBF).
• Công ty Quản lý Quỹ Chubb Life: Quỹ đầu tư trái phiếu mở rộng Chubb (CBPF).

Finhay hiện đang hợp tác với 5 công ty quản lý quỹ, đều là những đơn vị uy tín đã được đăng kí với Ủy ban Chứng khoán Quốc gia, với kinh nghiệm hoạt đông nhiều năm và là thành viên của những tập đoàn tài chính lớn: như Bao Viet Fund là thành viên của Tập đoàn Bảo Việt, tập đoàn tài chính – bảo hiểm hàng đầu Việt Nam, hay Techcom Securities – thuộc sở hữu 100% vốn của Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam – Techcombank.

Khi đầu tư thông qua Finhay, số tiền của nhà đầu tư được phân bổ tới 10 quỹ khác nhau thuộc quản lý của các công ty trên, với kết quả hoạt đông khả quan trong nhiều năm qua và đội ngũ chuyên gia tài chính kinh nghiệm, nhằm giúp bạn đạt được kết quả như mong muốn

Có thể nói đầu tư vào quỹ mở là một kênh đầu tư hấp dẫn với khả năng sinh lợi tốt, mức độ rủi ro thấp. Hi vọng rằng bài viết này đã mang lại cho bạn thêm những thông tin hữu ích để tự tin hơn với dự án đầu tư sắp tới.

>> [Cập nhật] Danh sách các quỹ đầu tư tại Việt Nam lớn và uy tín nhất năm 2021