Trái phiếu chuyển đổi là gì? Phân tích lợi ích và rủi ro khi đầu tư trái phiếu chuyển đổi

Trái phiếu chuyển đổi là cái tên quen thuộc trên thị trường chứng khoán. Tuy nhiên, nhiều người vẫn chưa thật sự hiểu bản chất của loại trái phiếu này. Trong bài viết dưới đây, Finhay sẽ cùng bạn đi tìm câu trả lời trái phiếu chuyển đổi là gì? Những lợi ích và rủi ro khi đầu tư.

Trái phiếu chuyển đổi là gì?

Trái phiếu chuyển đổi là trái phiếu được phân loại theo tính chất của trái phiếu (gồm trái phiếu có tính chuyển đổi, trái phiếu có quyền mua cổ phiếu, trái phiếu có thể mua lại). Về bản chất, trái phiếu chuyển đổi là loại chứng khoán nợ có thể chuyển thành cổ phiếu tại một thời điểm cụ thể trong tương lai.

Trái phiếu chuyển đổi thường quy định mức lãi suất thanh toán cho trái chủ khá thấp, nhưng nó sẽ giúp nhà đầu tư có được khoản lợi nhuận lớn hơn khi được chuyển đổi thành cổ phiếu thường của công ty.

Đây là loại chứng khoán kết hợp giữa trái phiếu và cổ phiếu do doanh nghiệp phát hành. Khi bạn nắm giữ trái phiếu chuyển đổi, bạn được trao cho quyền mua cổ phiếu nhưng không có trách nhiệm phải mua nó trong tương lai.

Khi thị trường của trái phiếu bị suy thoái, để thu hút các nhà đầu tư, doanh nghiệp đã bổ sung và phát hành trái phiếu có tính chuyển đổi với mức lãi suất thấp, nhà đầu tư có thể nắm giữ trái phiếu này đến khi đáo hạn để nhận lãi hoặc chuyển thành cổ phiếu theo quy định của tổ chức phát hành. 

Tính giá trị của trái phiếu chuyển đổi

Nhiều người thắc mắc không biết giá của trái phiếu chuyển đổi sẽ tính theo cách tính giá trái phiếu thông thường, hay là tính theo giá của cổ phiếu sau khi đã chuyển đổi.

Tham khảo cách tính giá của trái phiếu chuyển đổi

Dưới đây sẽ là công thức tính giá chính xác nhất:

Giá trái phiếu chuyển đổi = Giá trị của trái phiếu + Giá trị quyền chuyển đổi

Giá trị của trái phiếu được tính toán bằng tổng dòng tiền thanh toán gốc cộng với lãi suất của trái phiếu đối với số tiền vốn ban đầu. Đơn giản chính là số tiền mà nhà đầu tư bỏ ra mua trái phiếu chuyển đổi kèm theo khoản tiền lãi dựa trên mức lãi suất quy định.

Giá trị quyền chuyển đổi, tức là giá quyền mua cổ phiếu sẽ phụ thuộc vào giá cổ phiếu thường tại doanh nghiệp phát hành. Những nhà giao dịch trên thị trường tiến hành so sánh phần chênh lệch giữa giá trị quyền chuyển đổi với giá cổ phiếu để tìm ra giá trị thực của quyền mua.

Nếu khoản chênh lệch âm, tức quyền mua không có giá trị, bạn không cần thiết phải chuyển trái phiếu thành cổ phiếu. 

Ngược lại, nếu khoản chênh lệch dương thì nhà đầu tư nên đầu tư vào trái phiếu chuyển đổi để có thể chuyển sang thành cổ phiếu.

Tất nhiên, cách tính giá trái phiếu chuyển đổi sẽ bị tác động bởi nhiều yếu tố, trong đó có:

• Thời gian thực hiện quyền: Nếu thời gian càng dài thì quyền càng có giá trị, trong dài hạn giá cổ phiếu sẽ có cơ hội tăng cao hơn, làm giá trị nội tại quyền mua tăng.
• Mức độ biến động của giá cổ phiếu: Mức giá có sự biến động mạnh sẽ làm tăng hoặc giảm giá trị quyền mua.
• Lãi suất trên thị trường: Quyền mua tăng giá trị nếu lãi suất giảm, giá trị nội tại sẽ tăng theo tỷ lệ thuận với giá trị quyền mua.

Các đặc điểm đặc trưng của trái phiếu chuyển đổi

Mặc dù trái phiếu chuyển đổi được quan tâm và yêu thích bởi hầu hết các nhà đầu tư. Nhưng việc nắm rõ những đặc điểm nổi bật của nó sẽ giúp bạn đưa ra lựa chọn cũng như quyết định đầu tư tốt hơn.

• Trái phiếu chuyển đổi có lãi suất và kỳ hạn tương tự như trái phiếu thông thường. Tổ chức phát hành có trách nhiệm thanh toán lãi trong kỳ trái phiếu.
• Lãi suất trái phiếu chuyển đổi tương đối thấp và cố định. Doanh nghiệp mua lại trái phiếu này đúng bằng mệnh giá giá bán ban đầu vào thời điểm đáo hạn trái phiếu. 
• Thu nhập từ lãi tức trái phiếu sẽ cao hơn so với cổ tức của trái phiếu thường.
• Người nắm giữ trái phiếu chuyển đổi có quyền ưu tiên thanh toán hơn các cổ đông trong công ty khi thanh lý tài sản nếu bị vỡ nợ.
• Nếu giá cổ phiếu trên thị trường tăng, thì giá trái phiếu chuyển đổi cũng sẽ tăng theo.
• Việc chuyển đổi từ trái phiếu sang cổ phiếu không được coi là một giao dịch trên thị trường chứng khoán, cho nên hoạt động này không bị áp thuế.

Những lợi thế và hạn chế của trái phiếu chuyển đổi

Như vậy nhà đầu tư đã biết được cụ thể trái phiếu chuyển đổi là gì, cách xác định giá trị của nó và những đặc điểm đặc trưng. Vậy thì nếu trở thành trái chủ nắm giữ trái phiếu, nhà đầu tư sẽ được lợi gì? Tại sao doanh nghiệp lại tổ chức phát hành loại trái phiếu này ra thị trường. Cùng tìm hiểu ngay sau đây.

Những lợi ích và hạn chế khi đầu tư vào trái phiếu chuyển đổi đối với tổ chức và nhà đầu tư

Đối với nhà đầu tư

Khi nhà đầu tư quyết định nắm giữ trái phiếu chuyển đổi, bạn sẽ nhận được những lợi ích sau:

• Bạn có quyền mua cổ phiếu của tổ chức phát hành nhưng không theo giao dịch thông thường trên sàn giao dịch. Chỉ đơn giản là nhà đầu tư thực hiện chuyển trái phiếu chuyển đổi thành cổ phiếu. Lúc này bạn sẽ trở thành cổ đông và hưởng tất cả các lợi ích từ nhận cổ tức, quyền biểu quyết trong công ty,…
• Nhà đầu tư nhận được tiền lãi tại mỗi kỳ thanh toán trái phiếu – tạo cho bạn một nguồn thu nhập ổn định và duy trì mặc dù thị trường có bị thay đổi như thế nào. Bạn không sợ mất vốn khi vào thời điểm đáo hạn doanh nghiệp sẽ mua lại trái phiếu chuyển đổi để hoàn trả toàn bộ vốn gốc cho nhà đầu tư.
• Tất nhiên khi bạn thực hiện chuyển đổi trái phiếu thành cổ phiếu, thu nhập của nhà đầu tư sẽ chỉ là cổ tức chứ không thể lấy lại vốn ban đầu. Cho nên cần thận trọng trước quyết định có nên chuyển đổi hay không.

Đối với công ty phát hành

Sau đây là một số các lợi ích không thể bỏ qua đối với công ty khi phát hành trái phiếu chuyển đổi là:

• Tiết kiệm chi phát phát hành so với trái phiếu thông thường, lãi suất thanh toán cho trái chủ cũng thấp hơn như vậy sẽ giảm rủi ro tín dụng. Ngoài ra so với việc đi vay vốn từ ngân hàng thì việc phát hành loại trái phiếu này rẻ hơn, giảm áp lực nợ cho doanh nghiệp.
• Trái phiếu chuyển đổi khi trở thành cổ phiếu không chỉ giúp tăng vốn cổ phần mà còn không ảnh hưởng đến giá hiện tại của cổ phiếu trên thị trường. 
• Phát hành trái phiếu chuyển đổi không ảnh hưởng đến thu nhập của cổ đông hiện hữu so với khi phát hành cổ phiếu.
• Dễ dàng hơn trong việc huy động vốn vì tính hấp dẫn của trái phiếu có thể chuyển đổi thành cổ phiếu.

Tuy nhiên, đặc điểm của loại trái phiếu này cũng đem lại một số tác động ảnh hưởng đến tổ chức phát hành:

• Vốn chủ sở hữu bị pha loãng khi tăng số cổ phiếu lưu hành trên thị trường lúc thực hiện quyền chuyển đổi.
• Việc kiểm soát và quản lý công ty bị ảnh hưởng do số lượng cổ đông tham gia bị thay đổi.
• Doanh nghiệp chịu thêm một khoản thuế vì lá chắn thuế là chi phí trả lãi cho trái chủ đã bị mất khi họ thực hiện quyền chuyển đổi.

So sánh trái phiếu chuyển đổi và trái phiếu không chuyển đổi

Đặc điểm lớn nhất để phân biệt trái phiếu chuyển đổi với những trái phiếu khác chính là quyền chuyển đổi trái phiếu thành cổ phiếu của tổ chức phát hành. Đây là điểm thu hút các nhà đầu tư trong trường hợp thị trường có những biến động xấu ảnh hưởng đến thu nhập từ trái phiếu. 

Tuy nhiên, so với trái phiếu chuyển đổi thì những trái phiếu thông thường có mức lãi suất cao hơn, từ đó tăng thu nhập cho những người nắm giữ. Nếu bạn mong muốn nhận được khoản lời lớn thì trái phiếu chuyển đổi không phải là lựa chọn tối ưu. Tuy nhiên nếu nhà đầu tư hy vọng về giá trị của cổ phiếu sau khi chuyển đổi thì không thể bỏ qua loại trái phiếu này.

Nói chung, đây vẫn là một loại chứng khoán đáng để đầu tư vì tính an toàn cũng như những lợi ích mang lại cho nhà đầu tư đã liệt kê ở trên. Tham gia đầu tư chứng khoán bạn có rất nhiều lựa chọn đầu tư, quan trọng là chiến lược của mỗi người mà bạn sẽ có được quyết định phù hợp nhất.

Những vấn đề liên quan đến việc phát hành trái phiếu chuyển đổi

Để có thể phát hành trái phiếu chuyển đổi ra thị trường, tổ chức phát hành phải là công ty cổ phần có thời gian hoạt động tối thiểu 1 năm kể từ thời điểm nhận giấy xác nhận đăng ký kinh doanh.

Những vấn đề cần lưu ý liên quan đến việc phát hành trái phiếu chuyển đổi

Chỉ trong phạm vi dưới 100 nhà đầu tư được phép giao dịch loại trái phiếu này tại thời điểm phát hành. Sau thời gian đó, trái phiếu được phép giao dịch không giới hạn số lượng nhà đầu tư hoặc theo quy định của doanh nghiệp phát hành.

Các đợt phát hành trái phiếu chuyển đổi cần cách nhau ít nhất 6 tháng. Nhà đầu tư không chỉ nhận được trái phiếu, mà còn kèm theo chứng quyền xác nhận việc không được phép chuyển nhượng trong tối thiểu 1 năm, kể từ ngày phát hành hoàn thành trừ những trường hợp cá biệt khác.

Một số ví dụ về trái phiếu chuyển đổi trên thị trường hiện nay

Sau đây là một số các tổ chức thực hiện phát hành trái phiếu chuyển đổi trên thị trường hiện nay mà nhà đầu tư có thể tham khảo: 

• Công ty Cổ phần Cơ Điện Lạnh
• CTCP Đầu tư hạ tầng kỹ thuật TP. HCM
• Ngân hàng TMCP Xăng dầu Petrolimex
• Công ty CP FECON

Trước khi đưa ra quyết định mua trái phiếu nhà đầu tư hãy tìm hiểu và nghiên cứu về công ty phát hành: Tình hình kinh doanh, các báo cáo tài chính, báo cáo trả lãi cho những đợt phát hành trái phiếu trước đó để đảm bảo tính an toàn đối với kết quả đầu tư của mình.

Hy vọng với những thông tin trên, bạn đọc đã có được những kiến thức bổ ích về trái phiếu chuyển đổi nói riêng, thị trường tài chính nói chung. Chúc bạn sẽ có được lựa chọn đầu tư hiệu quả nhất.