Trái phiếu và cổ phiếu khác nhau thế nào? Nên đầu tư kênh nào?

Trái phiếu và cổ phiếu đều là hai kênh được khá nhiều nhà đầu tư quan tâm. Tuy nhiên không ít người mới chưa phân biệt được trái phiếu và cổ phiếu khác nhau như thế nào? Cùng Finhay giải đáp trong bài viết dưới đây nhé!

Khái niệm trái phiếu và cổ phiếu

Trước khi đi vào phân biệt cổ phiếu và trái phiếu khác nhau như thế nào, Finhay sẽ giúp bạn hiểu sơ về khái niệm trái phiếu là gì, cổ phiếu là gì. Nắm được rõ những khái niệm này là bước đầu tiên để bạn có những kiến thức nền tảng, tự tin đầu tư tài chính trong tương lai.

Trái phiếu là gì?

Trái phiếu là một loại chứng nhận nghĩa vụ nợ của cơ quan phát hành trái phiếu đối với người sở hữu trái phiếu. Cơ quan phát hành trái phiếu có thể là doanh nghiệp, hoặc chính phủ. Người mua và sở hữu trái phiếu, còn được gọi là trái chủ, được hiểu nôm na là “chủ nợ” hoặc là người cho tổ chức, doanh nghiệp vay vốn.

Cổ phiếu là gì?

Cổ phiếu là một loại giấy chứng nhận cho việc nhà đầu tư có đóng góp vào công ty phát hành ra loại cổ phiếu đó. Như vậy, khi mua cổ phiếu là khi bạn đã sở hữu một phần tài sản của công ty và trở thành cổ đông. Cổ phiếu được chia thành nhiều loại khác nhau như cổ phiếu đã phát hành, cổ phiếu quỹ, cổ phiếu ghi danh, cổ phiếu vô danh, cổ phiếu ưu đãi…

Trái phiếu và cổ phiếu khác nhau thế nào?

Qua khái niệm trên, chắc hẳn bạn cũng đã hiểu phần nào về trái phiếu và cổ phiếu. Vậy điểm giống và khác nhau của hai loại chứng khoán này là gì? Cùng Finhay tìm hiểu ngay sau đây nhé.

Điểm giống nhau của trái phiếu và cổ phiếu

Trái phiếu và cổ phiếu là hai hình thức đầu tư khác nhau, tuy vậy giữa chúng vẫn có những điểm giống nhau nhất định như sau:

• Đều là loại hình đầu tư chứng khoán, Trong đó người đầu tư cần bỏ ra một số vốn nhất định, để sở hữu được loại phiếu mà các tổ chức phát hành.
• Nhà đầu tư đều có thể bán để thu hồi vốn hoặc thay đổi hình thức đầu tư ở bất cứ thời điểm nào.
• Nhà đầu tư của hai loại hình này đều phải đối mặt với rủi ro trong trường hợp các doanh nghiệp hoặc tổ chức gặp khó khăn về tài chính hoặc có nguy cơ phá sản.
• Đối mặt với nguy cơ rủi ro về thanh khoản. Tức là, nhà đầu tư không thể bán được trái phiếu/ cổ phiếu ngay lập tức hoặc không bán được với mức giá như kỳ vọng. Cũng vì vậy, khoản tiền dùng vào việc đầu tư trái phiếu, cổ phiếu của bạn nên là khoản tiền rảnh rỗi trong khoảng thời gian dài để hạn chế nhất những trường hợp bị động về tài chính.
• Bất kể khi tham gia đầu tư, mua bán trái phiếu hay cổ phiếu, các nhà đầu tư và bên phát hành cần tuân theo một số quy định chung của thị trường chứng khoán cũng như quy định của nhà nước và Bộ tài Chính. Do vậy, ngay từ khi bắt đầu, bạn nên tìm hiểu kỹ các quy định về pháp luật, chế tài xử lý vi phạm, liên quan đến gian lận khi mua bán trái phiếu hay cổ phiếu.

Sự khác nhau giữa cổ phiếu và trái phiếu

• Lãi suất: Cổ phiếu không có lãi suất, trong khi trái phiếu có 2 loại lãi suất là trả lãi định kỳ và không định kỳ.
• Thời gian đáo hạn: Cổ phiếu không có thời gian xác định. Chừng nào bạn còn cầm cổ phiếu, bạn còn có thể sinh lời. Còn trái phiếu có thời hạn xác định do doanh nghiệp/chính phủ quy định.
• Lợi nhuận: Cổ phiếu phụ thuộc lợi nhuận của doanh nghiệp. Doanh nghiệp càng làm ăn phát đạt, cổ đông càng được trả nhiều lợi tức, cổ phiếu trong tay càng có giá và ngược lại. Trong khi đó, trái phiếu chỉ có một mức giá cố định cùng với một mức lãi suất ban đầu đã quy định.
• Quyền lợi đi kèm: Như đã nói ở trên, người nắm cổ phiếu là nắm một phần quyền sở hữu của doanh nghiệp. Nên tất nhiên, các cổ đông này có một số quyền điều hành nhất định với doanh nghiệp, như bỏ phiếu bầu cử các chức vụ trong ban quản trị chẳng hạn. Tất nhiên còn phụ thuộc vào số cổ phiếu mà cổ đông đó nắm giữ. Người mua trái phiếu chỉ là người cho vay, nên họ không có các quyền điều hành tương tự.
• Khả năng phát hành: Những đối tượng được phát hành cổ phiếu là các công ty cổ phần, còn Công ty cổ phần nhà nước, trách nhiệm hữu hạn sẽ được quyền phát hành trái phiếu.

Nên đầu tư cổ phiếu hay trái phiếu?

Khi đầu tư trái phiếu, các nhà đầu tư sẽ nhận khoản lãi suất cố định theo từng tháng và thu vốn về sau khi đáo hạn. Có thể thấy, đây là hình thức đầu tư khá chắc chắn với lợi nhuận mang về đều đặn.

Mỗi loại trái phiếu khác nhau, được phát hành bởi các tổ chức doanh nghiệp khác nhau sẽ có sự khác biệt về kỳ hạn, lãi suất. Nhờ vậy, thị trường trái phiếu cho bạn đa dạng sự lựa chọn khi đầu tư. Từ đó, các nhà đầu tư sẽ dễ dàng hơn trong việc lựa chọn cho mình loại trái phiếu phù hợp với khoản tiền và thời gian tiền nhàn rỗi của mình.

Bởi được xem là kênh đầu tư an toàn, trái phiếu mang về cho trái chủ lợi nhuận không quá cao. Dù cho công ty phát triển tốt, thu về nhiều lợi nhuận, bạn cũng chỉ được hưởng số tiền tương đương với lãi suất thỏa thuận ban đầu.

Mặt khác, trong một số trường hợp xấu dẫn đến việc doanh nghiệp hay công ty phải đối mặt với nguy cơ phá sản, những người sở hữu trái phiếu cũng buộc phải đối mặt với nguy cơ mất tiền đầu tư. Tuy nhiên, những trái chủ này cũng sẽ được ưu tiên hoàn trả lại khoản tiền lãi và gốc trước so với những nhà đầu tư sở hữu cổ phiếu. 

Trong khi đó, đầu tư cổ phiếu đồng nghĩa với việc bạn sở hữu một phần của công ty. Trường hợp công ty phát triển tốt, có lợi nhuận thì giá trị cổ phiếu của bạn tăng cao, khoản lãi bạn nhận được cũng sẽ nhiều hơn so với việc đầu tư trái phiếu.

Có thể thấy, mặt lợi lớn của việc đầu tư cổ phiếu là việc khoản lãi của bạn sẽ tăng tỉ lệ thuận với độ tăng trưởng của công ty và không có hạn mức quy định. Hơn thế nữa, khi bạn đầu tư nhiều tiền để mua nhiều cổ phiếu và trở thành cổ đông lớn của công ty, bạn sẽ có cơ hội tham gia vào việc đưa ra quyết sách, định hưởng của công ty, doanh nghiệp và cơ hội xa hơn nữa là sở hữu công ty, doanh nghiệp đó.

Tuy nhiên, khi sở hữu cổ phiếu, trong trường hợp công ty xuống dốc, giá trị cổ phiếu trong tay bạn sẽ bị tụt giảm, nhà đầu tư lúc này chính là người phải chia sẻ khoản lỗ với công ty/ doanh nghiệp.

Chính vì vậy, những nhà đầu tư cổ phiếu nên là những nhà đầu tư “tay cứng”, có hiểu biết, có kinh nghiệm, để có thể đưa ra những phán đoán và quyết định đúng đắn tùy vào từng thời điểm khác nhau.

Vậy các bạn nên đầu tư trái phiếu hay cổ phiếu? Câu trả lời tùy thuộc vào nhu cầu, mục tiêu tài chính và mức độ chịu rủi ro khác nhau của từng người. Nếu bạn là một nhà đầu tư thích sự an toàn, bạn sẽ phù hợp với việc đầu tư kênh trái phiếu và nhận phần lãi đều đặn.

Tất nhiên việc đầu tư an toàn sẽ chỉ mang đến mức lợi nhuận ở mức thấp và trung bình. Ngược lại, nếu bạn ưa mạo hiểm, đầu tư cổ phiếu sẽ mang đến cho bạn cơ hội có được mức lợi nhuận cao hơn. Ý thức được cơ chế đầu tư cùng với những rủi ro có thể gặp phải, chính là bước đi nền tảng đầu tiên để bạn có những “kèo đầu tư” an toàn đối với cả cổ phiếu và trái phiếu.

Với cả hai hình thức đầu tư như trên, bạn đều nên trang bị cho mình những kiến thức về đầu tư, tài chính, đánh giá doanh nghiệp,… Với việc học hỏi và tích lũy kiến thức đều đặn này, bạn có thể giảm thiểu rủi ro trong quá trình đầu tư ở cả 2 kênh cổ phiếu và trái phiếu.

Qua những chia sẻ trên, Finhay hy vọng mang đến cho các nhà đầu tư những kiến thức cơ bản về trái phiếu và cổ phiếu. Những nhận định về đặc điểm của hai kênh đầu tư trên đây có lẽ đã phần nào giúp bạn hiểu thêm trái phiếu và cổ phiếu khác nhau thế nào, nên đầu tư vào kênh nào là phù hợp với mỗi người ở từng thời điểm. Chúc bạn lựa chọn được kênh đầu tư phù hợp và sinh lời tốt.