Market Maker là gì? Đặc điểm và vai trò của các nhà tạo lập thị trường

Thuật ngữ Market Maker ngày càng phổ biến trong lĩnh vực tiền điện tử. Với vai trò vừa là người mua, vừa là người bán, các nhà tạo lập thị trường đang đóng vai trò quan trọng trên các sàn giao dịch. Vậy cụ thể Market Maker là gì? Có đặc điểm và vai trò thế nào? Để tìm hiểu chi tiết hơn về Market Maker trong thị trường, hãy theo dõi bài viết dưới đây của Finhay nhé!

Market Maker là gì?

Market Maker (viết tắt là MM) bao gồm 2 từ chính là Market (thị trường) và Maker (Người tạo ra), vậy có thể hiểu Market maker là những nhà tạo lập thị trường. 

Maker Maker còn được gọi là các Cá voi trong thị trường khi họ vừa đóng vai trò cung cấp thanh khoản hoặc tạo ra cơ hội cho nhiều người tham gia giao dịch thị trường, thực hiện mua bán số lượng lớn cổ phiếu, đồng coin, tiền tệ, các sản phẩm phái sinh khác. 

Điều này giúp tạo ra tính thanh khoản trên thị trường và giúp các giao dịch được diễn ra nhanh chóng, suôn sẻ. Nếu như không có các MM thì thị trường sẽ kém thanh khoản hơn. Điều này sẽ gây khó khăn cho các giao dịch của những nhà đầu tư.

Các Market Maker kiếm lợi nhuận như thế nào?

Về bản chất, Market Maker là một doanh nghiệp với mục đích cuối cùng là kiếm lợi nhuận. Tuy nhiên, các Market Maker cũng sẽ chịu những rủi ro bởi những biến động giá. Để bù đắp cho các khoản rủi ro này thì Market Maker sẽ áp dụng một loại phí đó là chính spread. Đây chính là sự chênh lệch giữa giá mua và giá bán. Nhà đầu tư khi muốn giao dịch cần phải chi trả một khoản phí chênh lệch nhất định dựa vào sản phẩm mà họ chọn.

Ví dụ: Một nhà đầu tư tìm mã cổ phiếu để giao dịch tại một sàn môi giới chứng khoán.

Lúc này nhà môi giới đã niêm yết giá mua cổ phiếu đó là 100 USD/cổ phiếu và giá chào bán ở mức 100.05 USD/ cổ phiếu. Điều này có nghĩa là Market Maker trong vai trò là một nhà môi giới sẽ mua cổ phiếu với giá là 100 USD, sau đó họ bán cho người mua với giá 100,05 USD/ cổ phiếu. Thông qua các giao dịch có khối lượng lớn, những khoản chênh lệch nhỏ kết hợp với nhau sẽ tạo lợi nhuận rất lớn.

Đặc điểm và vai trò của Market Maker

Trong giới tài chính có nhiều loại thị trường khác nhau. Với nhiều vai trò cực kỳ quan trọng trên thị trường, Market Maker là một phần không thể thiếu trong thị trường tài chính. 

Giao dịch tần số cao

Một trong những lý do cần thiết nhất để xuất hiện nhà tạo lập thị trường là tăng tính thanh khoản. Trong đó, cách được áp dụng phổ biến nhất để thực hiện mục đích này là giao dịch tần số cao (HFT – High frequency trading).

Đây là phương pháp giao dịch sử dụng các phần mềm máy tính mạnh mẽ. Chương trình này cho phép chúng ta giao dịch với số lượng lớn lệnh trong thời gian cực ngắn. Nó áp dụng các thuật toán AI phức tạp để liên tục phân tích thị trường. 

Một số máy có khả năng thực hiện các lệnh dựa vào các điều kiện lập trình trước mà không cần sự can thiệp của con người. Giao dịch tần số cao thường gắn liền với các chiến lược Scalping (giao dịch diễn ra trong một khoảng thời gian khá ngắn) trong quá trình trading.

Market Maker hỗ trợ thị trường

Cách mà Market Maker hỗ trợ thị trường đó là tăng độ sâu thị trường với khả năng duy trì các lệnh lớn mà không làm ảnh hưởng đến giá của tài sản. Những nhà tạo lập thị trường cũng đồng thời hỗ trợ thanh khoản và đảm bảo tính ổn định cho các giao dịch.

Tăng độ sâu thị trường

Độ sâu của thị trường thể hiện được số lượng lệnh mua và lệnh bán đang chờ khớp trên thị trường. Nhà tạo lập thị trường sẽ đặt các lệnh giới hạn ở nhiều mức giá khác nhau và đợi Market Taker khớp lệnh thị trường với lệnh chờ của họ. 

Market Taker là những người giao dịch chấp nhận các mức giá mà thị trường đã đưa ra. Tất cả các lệnh của các Market Maker sẽ được thêm vào sổ lệnh. Điều này sẽ làm tăng làm tăng độ sâu thị trường, đảm bảo tài sản được giao dịch nhanh chóng theo lệnh của người mua.

Hỗ trợ thanh khoản

Nhiệm vụ chính của Market Maker là duy trì giao dịch liên tục và thị trường cạnh tranh. Bởi vì không phải lúc nào thị trường cũng cạnh tranh nên các nhà tạo lập thị trường cần phải hỗ trợ tính thanh khoản. Với ưu thế vốn hóa lớn, các Market Maker có thể tăng khối lượng cung lên khi có cầu đột biến và ngược lại. 

Sự đóng góp của nhà tạo lập thị trường giúp cho sàn giao dịch luôn hoạt động thông suốt. Ngoài ra, MM cũng giúp cho các các nhà đầu tư có thể yên tâm giao dịch mà không phải gặp vấn đề gì về thanh khoản.

Đảm bảo tính ổn định

Một vai trò bổ sung của Market Maker chính là giữ sự chênh lệch giá trị cạnh tranh giữa các sàn giao dịch với nhau. Nhà tạo lập thị trường đảm bảo cho sự ổn định và chênh lệch nằm trong mức hợp lý cho các trader thực hiện các giao dịch. Nhờ vào lợi thế về vốn hóa lớn, các MM sẽ giúp nhà đầu tư hưởng lợi khi thị trường phát triển ổn định. 

Giả sử, nhà đầu tư đang nắm giữ khối lượng lớn cổ phiếu X. Trong khi thị trường đang giảm giá mạnh, nhà đầu tư muốn bán cổ phiếu nhưng không có ai mua. Nhờ vào nghiệp vụ tạo lập thị trường, các MM sẽ giúp hạn chế sự dư bán của cổ phiếu A bằng việc đưa các lệnh mua vào thị trường. Vì thế nhà đầu tư sẽ có cơ hội bán cổ phiếu này để hạn chế được sự thua lỗ. 

Đồng thời Market Maker giữ vững thị trường tránh các làn sóng bán tháo. Mức độ đảm bảo tính ổn định này còn phụ thuộc vào thỏa thuận giữa nhà tạo lập thị trường và các sàn giao dịch.

Sự khác nhau giữa Market Make (MM) và Automated Market Maker (AMM)

Market Maker & Automated Market Maker có 2 điểm khác biệt chính đó là:

Đối với Long-Tails Assets thì Automated Market Maker là giải pháp thanh khoản tốt hơn.

Cả MM và AMM cùng là giải pháp tốt để cung cấp thanh khoản cho các tài sản giao dịch trên thị trường. Tuy nhiên trên thực tế, các MM ít khi chấp nhận tạo Market cho các Long-Tails Assets do một số đặc điểm sau:

• Khối lượng giao dịch không cao và cũng không bền vững.
• Thường xuyên xảy ra biến động giá mạnh.

Thực chất, MM hoạt động chủ yếu là để tạo ra lợi nhuận. Việc tạo thị trường giao dịch cho LTAs không thu về lợi nhuận cao và khá rủi ro, sẽ không là sự lựa chọn tốt nhất cho họ.

Với các AMM trên thị trường tiền điện tử, đối với bất cứ người dùng hay tài sản nào đều được cung cấp thanh khoản theo mô hình của AMM. Vì thế, ở hiện tại, AMM sẽ phù hợp hơn để làm giải pháp thanh khoản cho các Long-Tails Assets trên thị trường Crypto.

Phí giao dịch

Ngoài ra, phí giao dịch là điểm khác biệt giữa AMM và MM. Đối với các nhà đầu tư, phí giao dịch trên thị trường Market Maker thấp hơn khá nhiều so với Automated Market Maker. Chúng ta có thể thấy điều này qua phí giao dịch của sàn Binance và sàn Uniswap như sau:

• Mức phí tiêu chuẩn trên sàn Binance là 0.1% còn mức phí của sàn Uniswap là 0.3%.
• Các sàn giao dịch như FTX có phí giao dịch thấp hơn so với của Binance, phí giao động từ 0.02% đến 0.07%.

Điều này chủ yếu đến từ các rủi ro trong việc cung cấp thanh khoản cho các thị trường. Với những thị trường được tạo bởi Automated Market Maker, người cung cấp thanh khoản phải chịu rủi ro nhiều hơn so với các nhà cung cấp thanh khoản tại các thị trường được tạo bởi Market Maker. 

Top 5 Market Maker lớn nhất trên thị trường tiền điện tử hiện nay

Hiện nay, đâu là Market Maker lớn nhất trong thị trường crypto? Cùng điểm danh 5 tên tuổi lớn nhất trong lĩnh vực này.

Alpha Theta

Alpha Theta hiện nay có trụ sở tại Toronto, là một chuyên gia trong lĩnh tài chính, phân tích và công nghệ Blockchain. Để phát triển được như ngày nay thì Market Maker này đã nỗ lực không ngừng để tham gia vào các dự án lớn nhỏ khác nhau. Alpha Theta có đội ngũ kỹ sư tài giỏi nhất tạo ra các thuật toán được thiết kế đặc biệt cho thị trường crypto.

Alpha Theta tuân theo chiến lược đánh giá rủi ro của khách hàng và yêu cầu pháp lý để tuân thủ luật chống rửa tiền trong hoạt động của mình.  Họ đồng thời có sự minh bạch về dữ liệu, cho phép nhà đầu tư theo dõi hoạt động của thị trường. Một nhà đầu tư có thể dùng robot để thực hiện các chiến lược khác nhau của mình trên nhiều sàn giao dịch. 

GSR Market

Đây là công ty kinh doanh crypto theo thuật toán tại Hồng Kông. GSR Market cung cấp cho khách hàng các dịch vụ đặc biệt, chuyên môn cũng như giao dịch phù hợp với khả năng của họ. Công ty dùng phần mềm riêng do đó có tính thanh khoản cao. Ban lãnh đạo và đội ngũ kỹ thuật và tài chính của GSR Market hùng hậu đến từ các tổ chức tài chính nhất nhì thế giới. 

Công ty thiết kế chiến lược quản lý rủi ro rất trực quan với công nghệ giao dịch độc quyền có thể tùy chỉnh theo nhu cầu giao dịch. Chiến lược bán hàng của họ sẽ được điều chỉnh tùy theo tính thanh khoản cùng biến động thị trường theo thời gian thực, để  nhà đầu tư có được mức giá tốt nhất.

Alameda Research

Là một công ty thành lập lâu năm, có thể cho rằng Alameda Research đang hiện là công ty lớn và uy tín nhất trên thị trường tiền điện tử. Hiện nay công ty nắm giữ hơn 100 triệu đô la tài sản kỹ thuật số. 

Dựa vào các nghiên cứu kỹ thuật vững chắc của họ, các thuật toán hoàn toàn trung lập với thị trường. Alameda Research có lợi thế giao dịch của những quan hệ đối tác vững mạnh tạo ra thị trường. 

Bên cạnh đó, đội ngũ nhân viên phát triển của Alameda Research đều là các thành viên có kinh nghiệm từ gã khổng lồ như Facebook và Google. Vì thế, market maker này có thể giao dịch trên nhiều sàn và hoạt động toàn diện trên toàn cầu.

Kairon Labs

Công ty Kairon Labs hiện nay có trụ sở tại Hà Lan và Bỉ, sử dụng phần mềm độc quyền để cung cấp cho Market Maker mã thông báo mà họ sử dụng hiệu quả nhất. Kairon Labs là một MM uy tín có chuyên môn cao trong lĩnh vực tiền điện tử. 

So với đối thủ cạnh tranh thì Kairon Labs có lợi thế về phí thấp hơn, phân phối lợi nhuận và giao dịch theo thuật toán của tài sản mã hóa. Công ty cực kỳ coi trọng sự uy tín của thương hiệu. Đội ngũ bao gồm một số nhà giao dịch tiền điện tử có tiếng tăm, những người đã giúp đỡ các dự án trong thị trường tăng giá crypto năm 2017.

Bluesky Capital 

Bluesky Capital là một nhóm gồm các chuyên gia trong của quỹ đầu cơ định lượng. Nhóm này bao gồm các công ty uy tín như Morgan Stanley, Sauma, và Merrill Lynch. Họ tạo ra một chương trình đầu tư vĩ mô có lập trình bao gồm nhiều loại tài sản khác nhau. 

Bên cạnh đó, Bluesky Capital cung cấp cả bảo hiểm rủi ro đối với lĩnh vực tiền điện tử. Với mục đích là nghiên cứu định lượng, Bluesky Capital  nhắm đến mục tiêu phát hiện alpha cùng với công nghệ đầu tư tiên tiến. Mục tiêu của công ty chính là cung cấp lợi nhuận, điều chỉnh rủi ro cho các nhà đầu tư.

Trên đây là các thông tin quan trọng về “các nhà tạo lập thị trường”. Qua bài viết này, hy vọng bạn đọc đã được cung cấp các thông tin đầy đủ về Market Maker. Qua đó các nhà đầu tư sẽ hiểu được Market Maker là gì cũng như tầm quan trọng của họ đối với thị trường Việt Nam và trên thế giới.

Disclaimers: Nội dung chỉ mang tính chất tham khảo và cung cấp thông tin, không phải là lời khuyên đầu tư.

VNSC by Finhay – Tích lũy và đầu tư từ đây

Finhay, chủ quản của Chứng khoán Vina (VNSC): Giấy phép số 50/UBCK-GPHĐKD do Ủy ban Chứng Khoán Nhà Nước cấp ngày 29 tháng 12 năm 2006

• Website: https://vnsc.vn
• Hỗ trợ trực tiếp: m.me/finhayvn
• Group Cộng đồng Finhay: https://www.facebook.com/groups/finhay/