Cách nhận diện một Nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp

Trong những năm gần đây, thị trường chứng khoán đang có những thay đổi mạnh mẽ. Điều này cũng đã kéo theo nhiều sự thay đổi về pháp lý, chính sách để tạo cơ hội cho nhà đầu tư tham gia thị trường. Ai cũng có thể trở thành nhà đầu tư, nhưng không phải ai cũng đáp ứng các tiêu chí để trở thành nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Vậy nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp là gì? Thẩm quyền và tài liệu xác định thế nào?

Thế nào là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp?

Theo như quy định của Luật Chứng khoán năm 2019 nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp (NĐTCN) là những nhà đầu tư có năng lực tài chính hoặc trình độ chuyên môn về lĩnh vực chứng khoán, gồm cả nhà đầu tư tổ chức và nhà đầu tư cá nhân. 

Trong đó: 

• Nhà đầu tư tổ chức gồm có: Ngân hàng thương mại, các chi nhánh ngân hàng nước ngoài, doanh nghiệp tài chính, công ty kinh doanh bảo hiểm, chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư, quỹ đầu tư chứng khoán, công ty đầu tư chứng khoán, các tổ chức/quỹ tài chính quốc tế, tổ chức tài chính của nhà nước được mua chứng khoán theo quy định pháp luật; doanh nghiệp có vốn điều lệ đã góp trên 100 tỷ đồng hoặc được niêm yết, đăng ký giao dịch
• Nhà đầu tư cá nhân gồm có: những người đã có chứng chỉ hành nghề chứng khoán, nắm giữ danh mục chứng khoán đã niêm yết, đăng ký giao dịch với giá trị tối thiểu là hai tỷ đồng; cá nhân với thu nhập đóng thuế năm gần nhất cần tối thiểu là một tỷ đồng.

Quyền lợi của Nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp​

Hiện nay, trái phiếu doanh nghiệp gồm có 2 loại, đó là trái phiếu phát hành riêng lẻ và phát hành ra công chúng. Theo quy định tại luật chứng khoán 2019, có hiệu lực từ ngày 1/1/2021, trái phiếu phát hành riêng lẻ chỉ có thể bán cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Còn đối với trái phiếu phát hành ra công chúng thì có thể chào bán cho mọi loại hình đầu tư. 

Bên cạnh đó, cũng theo luật chứng khoán 2019, chỉ có nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp mới có quyền tham gia góp vốn vào quỹ thành viên.

Quy định về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp

Theo quy định trước đây, nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp gồm các doanh nghiệp, công ty, ngân hàng thương mại,… Tuy nhiên, theo Luật Chứng khoán 2019 có hiệu lực kể từ ngày 1/1/2021, quy định về NĐTCN đã được mở rộng, đối tượng mở rộng hơn trước bao gồm cả các cá nhân và các tổ chức khác. Các quy định về nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp cụ thể như sau:

Thẩm quyền xác định 

Tổ chức phát hành chứng khoán và công ty quản lý quỹ đầu tư có thẩm quyền xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp tham gia việc mua chứng khoán khi chào bán chứng khoán riêng lẻ. Đồng thời đăng ký lập quỹ thành viên hoặc có thể ủy quyền cho công ty chứng khoán thực hiện việc này.

Trong trường hợp ủy quyền, tổ chức phát hành và công ty quản lý quỹ cần phải ký hợp đồng với công ty chứng khoán đối để xác định cũng như lưu trữ tài liệu, trong đó cần quy định rõ về quyền, trách nhiệm của những bên liên quan.

Tổ chức phát hành chứng khoán phát hành riêng lẻ giao dịch trên hệ thống giao dịch của Sở giao dịch chứng khoán hay các công ty chứng khoán cần có trách nhiệm xác định tư cách nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp trước khi giao dịch. 

Đối với chứng khoán phát hành riêng lẻ chưa được giao dịch tập trung thì tổ chức đăng ký có trách nhiệm xác định tư cách nhà đầu tư chuyên nghiệp trước khi chuyển quyền sở hữu.

Thời hạn xác định lại nhà đầu tư chuyên nghiệp 

Trong thời hạn một năm từ thời điểm được công ty chứng khoán xác định tư cách là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, nhà đầu tư không cần thực hiện xác định lại tư cách này.

Các nhà đầu tư mua chứng khoán chào bán riêng lẻ hay góp vốn vào quỹ thành viên sẽ không phải xác định lại tư cách NĐTCN khi bán các chứng khoán đã mua.

Tài liệu để xác định nhà đầu tư chuyên nghiệp

Ngân hàng thương mại, các chi nhánh ngân hàng nước ngoài, công ty tài chính, kinh doanh bảo hiểm, chứng khoán, công ty quản lý quỹ, quỹ đầu tư chứng khoán, công ty đầu tư chứng khoán, tổ chức tài chính quốc tế hoặc nhà nước ngoài ngân sách, các tổ chức tài chính của nhà nước cần được cấp chứng nhận đăng ký doanh nghiệp hoặc là Giấy phép thành lập hoặc giấy tờ tương đương khác.

Trường hợp đối với các công ty có vốn điều lệ đạt trên 100 tỷ đồng hoặc được tổ chức niêm yết, đăng ký giao dịch cần có những tài liệu sau đây:

• Tổ chức niêm yết, đăng ký giao dịch: có quyết định chấp thuận đã được niêm yết, đăng ký giao dịch;
• Đối với trường hợp là các tổ chức khác không phải là tổ chức niêm yết hay đăng ký giao dịch: cần có Giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp/giấy tờ liên quan khác; báo cáo tài chính hàng năm đã được kiểm toán hoặc báo cáo tài chính bán niên đã được soát xét.

Đối với các cá nhân, để được xác định là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp thì cần có chứng chỉ hành nghề chứng khoán (theo quy định tại Luật chứng khoán). Các tài liệu để xác định nhà đầu tư chuyên nghiệp là cá nhân bao gồm:

• CMND hoặc căn cước công dân/hộ chiếu còn hạn sử dụng;
• Chứng chỉ hành nghề lĩnh vực chứng khoán còn giá trị sử dụng.

Đối với trường hợp là cá nhân nắm giữ danh mục chứng khoán niêm yết hoặc đăng ký giao dịch giá trị tối thiểu hai tỷ đồng có xác nhận của công ty chứng khoán cần có các tài liệu sau:

• CMND hoặc căn cước công dân/hộ chiếu còn hạn sử dụng;
• Xác nhận của công ty chứng khoán mà nhà đầu tư đã mở tài khoản giao dịch về giá trị thị trường của danh mục chứng khoán niêm yết và chứng khoán đăng ký giao dịch ở thời gian xác định tư cách nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Đối với cá nhân có thu nhập đóng thuế năm gần nhất tối thiểu một tỷ đồng tính đến thời điểm mà cá nhân đó được xác định là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp thì cần chuẩn bị các tài liệu:

• CMND hoặc căn cước công dân/ hộ chiếu còn hạn sử dụng;
• Hồ sơ khai thuế hoặc chứng từ khấu trừ thuế của tổ chức, hồ sơ cá nhân chi trả trong năm gần đây nhất trước thời điểm được xác định là nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp.

Trên đây là các thông tin liên quan đến nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Hy vọng bài viết trên đã giúp bạn biết được tiêu chuẩn nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp và những nội dung liên quan khác. Để cập nhật thêm kiến thức tài chính thú vị khác mời bạn ghé thăm Finhay thường xuyên nhé!